ETF نوعی ابزار سرمایهگذاری و اوراق بهادار است که به‌طور خاص یک نوع دارایی یا گروهی از دارایی‌های متنوع را شامل می‌شود. سرمایه‌گذاران با استفاده از این ابزار می‌توانند بدون داشتن مالکیت واقعی روی این دارایی‌ها، به‌کمک سرمایهگذاری، سود کسب کنند. ETF ها برای کسانی که تنها بر سود و زیان تمرکز دارند، جایگزین ساده‌تری برای خرید و فروش دارایی‌های فردی است. ETFکوتاه‌شده عبارت Exchange trade fund و به معنای صندوق قابل معامله است. به‌طورکلی ETF سنتی به صندوقی گفته می‌شود که در آن یک یا بیش از یک دارایی وجود دارد و افراد با خرید سهام از صندوق، در دارایی‌های موجود در صندوق نیز سرمایهگذاری می‌کنند.
به‌طور سنتی برای دارایی‌های ارزشمندی مانند نفت و طلا، ETF ایجاد و در بورس کشورها معامله می‌شود؛ درواقع از این راه سرمایه‌گذاران بدون در اختیار داشتن طلای واقعی، در طلا سرمایهگذاری می‌کنند. اکنون ETF به بازار ارزهای دیجیتال وارد شده و «صندوق قابل معامله بیت کوین» (ETF BITCOIN) که شامل بیت کوینهای واقعی می‌شود نیز وارد بورس شده است؛ بنابراین افراد می‌توانند بیت کوین ETF را مانند سهام بورس خریداری کنند.
تاریخچه سهام بیت کوین ETF
در چند سال گذشته، کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا (SEC)، درخواست‌های متعددی را از شرکت‌هایی دریافت کرده است که به‌دنبال ایجاد ETF های بیت کوین هستند. اکنون هشت سال پس از ثبت اولین درخواست برنامه بیت کوین ETF توسط برادران Winklevoss، درنهایت کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۱ برنامه ETF بیت کوین شرکت Proshares را تأیید کرد.
Proshares صندوق قابل معامله بیت کوین خود را به‌عنوان اولین ETF لینک‌شده به ۱/۱ تریلیون دلار (آمریکا) راه‌اندازی کرده است؛ از این‌رو اولین بیت کوین ETF آمریکا در روزهای آینده در بورس نیویورک (NYSE) معامله می‌شود.
ویژگی های سهام صندوق قابل معامله بیت کوین (ETF Bitcoin)
- بیت کوین ETF از سوی نهادهای قانون‌گذاری رسمیت قانونی دارد و تحت حمایت نهادهای تصمیم‌گیرنده است.
- همانطور که می‌دانید ارزهای رمزنگاری‌شده مالکیت انفرادی دارند و پس از مرگ مالک، دارایی‌های رمزنگاری‌شده وی به‌طور قانونی به بازماندگان به ارث نمی‌رسد، اما از آنجا که بیت کوین ETF تحت قوانین بورس فعالیت می‌کند، پس از مرگ مالک، دارایی‌های وی به بازماندگان به ارث می‌رسد.
- سرمایهگذاری در بیت کوین ETF بسیار آسان بوده و برای کسانی که سرمایهگذاری از طریق کارگزاری‌ها را ترجیح می‌دهند، گزینه مناسبی است.
مزایا و معایب سهام بیت کوین ETF
اکنون که با مفهوم و تاریخچه بیت کوین ETF آشنا شدیم، پیش از هرگونه تصمیم‌گیری برای سرمایهگذاری، بهتر است مزایا و معایب آن را با دقت بررسی کنیم.
مزایا
- از آنجا که بیت کوین ETF در بورس عرضه می‌شود، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا سرمایه‌گذاران این بیت کوین را در برابر خطرات بازار محافظت می‌کند.
- سرمایهگذاری در بیت کوین ETF برای کسانی که از ورود به بازار ارزهای دیجیتال هراس دارند، فرصت مناسبی است.
- به‌طورکلی در تعدادی از کشورها صندوق‌های ETF شامل تخفیف‌ها و در برخی موارد معافیت مالیاتی است که صندوق بیت کوین ETF نیز از این قاعده مستثنا نیست.
- با سرمایهگذاری در بیت کوین ETF بدون قرار گرفتن در معرض خطرات ناشی از فعالیت در صرافی‌های غیرقانونی از تغییرات قیمت بیت کوین سود به دست می‌آورید.
- با سرمایهگذاری در ETF بیت کوین خطر هک‌شدن، کلاه‌برداری یا از دست رفتن دارایی رمزنگاری‌شده وجود ندارد.
- از آنجا که بازار ارزهای دیجیتال صنعتی غیرمتمرکز و غیروابسته به نهادهای حاکمیتی است، درصورت فراموشی رمز عبور کیف پول دیجیتالی یا کلاه‌برداری‌های احتمالی، هیچ نهادی به سرمایه‌گذار کمک نمی‌کند. حال آنکه ETF به‌صورت قانونی زیر نظر قوانین بورس فعالیت می‌کند و به همین دلیل از سرمایه‌گذاران حمایت می‌شود.
معایب
- از آنجا که بیت کوین ETF به‌جای پلتفرم‌های صرافی‌های رمزنگاری‌شده در بورس خرید و فروش می‌شود، تنها در ساعت کاری بورس امکان ترید ETF BITCOIN وجود دارد.
- برخلاف صرافی‌های رمزنگاری‌شده امکان ترید بیت کوین ETF در ۲۴ ساعت شبانه روز و هر روز هفته وجود ندارد.
- درصورت استقبال‌نکردن سرمایه‌گذاران، صندوق معامله بیت کوین (ETF Bitcoin) با خطر کمبود نقدینگی مواجه می‌شود؛ به همین دلیل ممکن است سرمایه‌گذاران درصورت تمایل به خروج و فروش دارایی‌ها، با مشکل مواجه شوند.
- با وجود اینکه در تمام صندوق‌های سرمایهگذاری ETF کارمزد مدیریت دریافت می‌شود، این کارمزد در ETF بیت کوین از سایر ETF های سنتی، بسیار بیشتر است.
- از آنجا که بیت کوین یک ارز دیجیتال است و سرمایهگذاری در آن با سرمایهگذاری در سهام شرکت‌های عرضه‌شده در بورس تفاوت دارد، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند انتظار داشته باشند که سود سهام را به‌عنوان بخشی از بازگشت سرمایه خود دریافت کنند.
- برخلاف ETF های سنتی که سرمایه‌گذار در گروهی از دارایی‌های متنوع سرمایهگذاری می‌کند، سرمایهگذاری در بیت کوین ETF تنها به معنای سرمایهگذاری در بیت کوین است؛ بنابراین تنوع‌نداشتن در بیت کوین ETF ریسک سرمایهگذاری را بالا می‌برد.
- خرید سهام بیت کوین ETF به‌طور قابل‌توجهی از خرید مستقیم بیت کوین گران‌تر است.
- امکان فروش سهم در هر لحظه‌ای که سرمایه‌گذار مایل باشد، وجود ندارد.
سهام بیت کوین ETF چگونه کار می کند؟
در یک صندوق قابل معامله بیت کوین یا همان ETF مقدار فراوانی بیت کوین واقعی وجود دارد و افراد حقیقی و حقوقی با سرمایهگذاری در آن می‌توانند در بیت کوین سرمایهگذاری کنند. صندوق قابل معامله بیت کوین در دو نوع ETF فیزیکی و ETF آتی وجود دارد که در ادامه به توضیح هریک از آنها می‌پردازیم:
- معرفی ETF فیزیکی: صندوق قابل معامله فیزیکی بیت کوین را بیت کوینهای واقعی پشتیبانی می‌کنند.
- معرفی ETF فیوچرز: برخلاف صندوق ETF فیزیکی، در صندوق ETF آتی بیت کوینهای واقعی نگهداری نمی‌شوند و ارزش سهام براساس قیمت بیت کوین تغییر می‌کند.
کاربردهای سهام بیت کوین
همانطور که ملاحظه کردید ارزش سهام بیت کوین ETF انعکاسی از ارزش واقعی بیت‌کوین در بازار ارزهای دیجیتال است؛ در این صورت سوالی که مطرح می‌شود این است که کاربرد ETF Bitcoin چیست؟ و چرا بجای بیت‌کوین، ETF Bitcoin خریداری کنیم؟
- از آنجایی که سرمایه‌گذارن ETF خرید و فروش سهام را از طریق صرافی‌های سنتی انجام می‌دهند، درگیر نگرانی‌های مربوط به حفظ امنیت دارایی نخواهند شد. همچنین نیازی به طی کردن مراحل مرتبط با خریداری و نگهداری بیت‌کوین مانند انتخاب صرافی مناسب، احراز هویت در آن، انتخاب کیف پول مناسب، حفظ امنیت کیف پول، خطر فراموشی رمز عبور، خطر وارد کردن آدرس کیف پول اشتباه و… نیست.
- ETF یک وسیله سرمایهگذاری محسوب شده و اگر سرمایهگذاری گمان کند قیمت بیت‌کوین در آینده پایین خواهد آمد؛ می‌تواند سهام‌های ETF خود را به صورت Short sell به فروش برساند.
- با وجود افزایش محبوبیت بازار ارزهای دیجیتال، بورس و صندوق قابل معامله (ETF) در بین افراد مختلف در جهان شناخته شده‌تر است. بنابراین، سرمایهگذاری که به دنبال سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال است، می‌تواند به راحتی و بدون نیاز به یادگیری مفاهیم جدید و پیچیده بازار ارزهای دیجیتال از طریق صندوق قابل معامله بیت‌کوین (ETF Bitcoin) در Bitcoin سرمایهگذاری کند.
کیف پول های سهام بیت کوین
همانطور که اشاره شد بیت کوین ETF از طریق بورس کشورها عرضه می‌شود و معامله و سرمایهگذاری در آن با ترید بیت کوین در صرافی‌های دیجیتالی متفاوت است. در این نوع سرمایهگذاری، مانند خرید سهام در بورس، فرد سهمی از صندوق ETF بیت کوین را می‌خرد و به‌طور مستقیم بیت کوینی دریافت نمی‌کند؛ بنابراین برای نگهداری دارایی خریداری‌شده نیازی نیست کیف پول دیجیتالی در اختیار داشته باشید.
صرافی های پشتیبان سهام بیت کوین
از آنجا که بحث بیت کوین ETF از بازار ارزهای دیجیتال جداست، امکان ترید این دارایی در صرافی‌های رمزنگاری‌شده وجود ندارد و این دارایی مانند هر ETF دیگر در بورس معامله می‌شود؛ بنابراین درصورت تمایل می‌توانید ETF های بیت کوین را در بورس‌های اصلی مانند Chicago Mercantile Exchange (CME)، Nasdaq یا New York Stock Echange (NYSE) معامله کنید.
همچنین با توجه به اینکه ETF بیت کوین در بورس عرضه می‌شود و تنها در بورس قابل معامله است، باید در ساعت کاری بورس کشور مورد نظر، سهام ETF Bitcoin را خرید و فروش کنید.
خرید سهام بیت کوین ETF
صندوق قابل معامله بیت کوین (ETF) با نماد BITO معامله می‌شود و بدون نیاز به خرید ارز دیجیتال پرنوسان، این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا در این دارایی رمزنگاری‌شده سرمایهگذاری کنند. تنها چیزی که برای خرید سهام بیت کوین ETF نیاز است، ایجاد حساب کارگزاری و در اختیار داشتن چند دلار است.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام بیت کوین
ارزش ETF های بیت کوین براساس قیمت بیت کوین در صرافی‌های رمزنگاری‌شده بالا و پایین می‌شود؛ بنابراین تمام موارد تأثیرگذار بر قیمت بیت کوین به‌طور مستقیم بر ارزش سهام ETF بیت کوین نیز مؤثر است. نگه‌داشتن BITO در سبد سهام حق العمل (Premium) بالایی دارد. با نسبت هزینه ۹۵/۰ درصدی، سرمایه‌گذاران به ازای هر ۱۰ هزار دلاری که در صندوق دارند، ۹۵ دلار به ProShares پرداخت می‌کنند. این میزان به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از میانگین کارمزد سایر صندوق‌های ETF است.
آینده سهام بیت کوین ETF
آینده سهام بیت کوین به استقبال سرمایه‌گذاران بستگی دارد و از نظر کارشناسان بعید است که ETF بیت کوین از بازار اصلی بیت کوین بهتر عمل کند، اما به‌طورکلی همانطور که قیمت سهام صندوق معامله بیت کوین (ETF Bitcoin) به قیمت و وضعیت بیت کوین در بازارهای رمزنگاری شده وابسته است، آینده ETF Bitcoin نیز از آینده Bitcoin مجزا نیست.
نتیجه گیری
ETF نوعی روش سرمایهگذاری سنتی در بازار بورس و یک صندوق قابل معامله است. در صندوق ETF یک یا چند دارایی متنوع مانند طلا و نفت وجود دارد و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید سهام در این صندوق بدون در اختیار داشتن طلا و نفت در آن سرمایهگذاری کنند.
اکنون با راه‌اندازی ETF بیت کوین، این امکان برای علاقه‌مندان فراهم شده تا بدون ورود مستقیم به بازار ارزهای دیجیتال، با خرید سهام ETF بیت کوین سود کسب کنند.
سوالات متداول
۱) تفاوت سرمایه گذاری در ETF بیت کوین و خرید بیت کوین چیست؟
برخلاف بیت‌کوین، خریداری سهم بیت‌کوین ETF توسط بورس اوراق بهادار خطر هک شدن و از دست رفتن دارایی سرمایه‌گذار را به صفر می‌رساند.
از آنجایی که ETFها زیر نظر قوانین بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند؛ در صورت بروز هر گونه مشکلی سرمایه‌گذارن تحت حمایت قوانین این سازمان خواهند بود.
۲) پس از مرگ مالک ETF بیت کوین برای دارایی وی چه اتفاقی می افتد؟
برخلاف سرمایهگذاری مستقیم در بازار ارزهای دیجیتال که در صورت مرگ مالک دارایی رمزنگاری شده وی به بازماندگان تعلق نمی‌گیرد؛ در صورت خرید سهم ETF بیت‌کوین، به صورت قانونی دارایی‌های فرد به بازماندگان می‌رسد.
۳) آیا امکان خرید و فروش بیت کوین ETF در تمام ساعات شبانه روز وجود دارد؟
خیر، از آنجایی که ETF بیت‌کوین در بورس هر کشور عرضه می‌شود، امکان خرید و فروش آن تنها در ساعات و روزهای فعالیت بورس امکان‌پذیر است.
۴) چطور می توان ETF بیت کوین خریداری کرد؟
برخلاف ارزهای دیجیتال که در صرافی‌های رمزنگاری شده خرید و فروش می‌شوند؛ برای خریداری سهم ETF بیت‌کوین تنها کافی‌ست در یک کارگزاری معتبر ثبت‌نام کرده و از طریق دلار سهام ETF بیت‌کوین خریداری کنید.
۵) مهم ترین مزیت سرمایه گذاری در ETF بیت‌کوین چیست؟
- در صورت سرمایهگذاری در بیت‌کوین ETF خطر از دست رفتن دارایی و هک شدن حساب وجود ندارد.
- سرمایهگذاری در ETF شامل معافیت و تخفیف‌های مالیاتی بوده و این مزیت در مورد بیت‌کوین ETF نیز صادق است.
- برخلاف صرافی‌های رمزنگاری شده که فعالیت آنها خارج از قوانین اکثر کشورها است؛ سرمایهگذاری در بیت‌کوین ETF کاملا قانونی است.
۶) مهم ترین معایب سرمایهگذاری در ETF بیت کوین چیست؟
- امکان خرید و فروش ۲۴ ساعته و در ۳۶۵ روز سال بیت‌کوین ETF وجود ندارد؛ چراکه ETF توسط سازمان بورس عرضه می‌شود.
- در صورتی که سرمایه‌گذاران از بیت‌کوین ETF استقبال نکنند؛ نقدینگی کاهش پیدا کرده و فروش سهام ETF Bitcoin با مشکل مواجه می‌شود.
- کارمزد دریافت شده در بیت‌کوین ETF نسبت به سایر صندوق‌های معامله (ETF) سنتی بسیار بالاتر است.
۷) مهم ترین ویژگی بیت‌کوین ETF چیست؟
- سهام بیت کوین ETF توسط نهادهای قانون‌گذاری رسمیت قانونی داشته و تحت حمایت نهادهای تصمیم‌گیرنده است.
- سرمایهگذاری در بیت‌کوین ETF برای کسانی که با پیچیدگی‌های بازار ارزهای دیجیتال و ابزارهای معاملاتی آن آشنا نیستند گزینه بسیار مناسبی برای سرمایهگذاری در بیت‌کوین است.
۸) آیا این امکان وجود دارد که بیت کوین ETF نسبت به بازار اصل بیت کوین بهتر عمل کند؟
بر اساس نظر کارشناسان بسیار بعید است که بازار ETF بیت‌کوین نسبت به بازار اصلی بیت‌کوین بهتر عمل کند.
۹) ETF بیت کوین از چه تاریخی شروع به کار کرده است؟
با وجود اینکه در سال‌های اخیر شرکت‌های متعددی درخواست راه‌اندازی ETF بیت‌کوین را به سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) ارائه داده بودند، بالاخره در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۲۱ برنامه ETF بیت‌کوین شرکت Proshares توسط SEC تایید شد.
۱۰) اولین مرتبه چه کسانی برنامه ETF بیت کوین را به سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا ارائه دادند؟
اولین برنامه ETF بیت‌کوین هشت سال پیش، توسط برادران Winklevoss به SEC ارائه شده بود.
۱۱) انواع ETF بیت کوین چیست؟
ETF بیت‌کوین به دو صورت ETF بیت‌کوین فیزیکی و ETF بیت‌کوین فیوچرز (آتی) وجود دارد.
۱۲) تفاوت ETF فیزیکی و ETF آتی بیت کوین چیست؟
صندوقETF فیزیکی بیت‌کوین توسط بیت‌کوین‌های واقعی پشتیبانی می‌شود. اما در ETF بیت‌کوین آتی بیت‌کوین‌های واقعی نگهداری نشده و ارزش سهام سرمایه‌گذاران بر اساس تغییرات قیمت بیت‌کوین تغییر می‌کند.
۱۳) ارزش سهام ETF بیت کوین چطور محاسبه می شود؟
ارزش ETF بیت کوین بر اساس ارزش بیت‌کوین در صرافی‌های رمزنگاری شده تغییر کرده و بالا و پایین می‌شود.
