حضور اجتماعی زنان در چهار دهه پس از انقلاب اسلامی به نحوی محسوس افزایش یافته است؛ به نحوی که شاهد آن هستیم که با رشد حضور اجتماعی زنان در دوره جمهوری اسلامی، حدود 48 درصد کرسی های دانشگاه در اختیار دختران قرار دارد. اما با وجود افزایش حضور اجتماعی زنان در این مدت، اکنون فقط 16 درصد فرصت های شغلی کشور در اختیار زنان است. این مساله نشان می دهد که افزایش حضور اجتماعی زنان در دوره پس از انقلاب، نتوانسته است تاثیر مناسبی روی توسعه اشتغال آنها داشته باشد. اکنون هم با جلوگیری یکی از هنرستان ها از حضور دختران در رشته تئاتر، نگرانی ها از محدودتر شدن حضور اجتماعی زنان افزایش یافته است.

• 

  خبر خوب برای بازنشستگان زندانی / بزودی آزاد می شوید !

نگرانی از کاهش حضور اجتماعی زنان با حذف دختران از رشته تئاتر

در روزهای اخیر انتشار خبر حذف شدن رشته تئاتر از رشته های مجاز برای تحصیل دختران در هنرستان سوره وابسته به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، موج جدیدی از گمانه زنی ها درباره محدود شدن حضور اجتماعی زنان را مطرح کرده است. این در حالی است که با وجود افزایش محسوس حضور زنان در مشاغل مختلف در دهه های گذشته، براساس گزارش های مرکز آمار ایران، در حال حاضر تنها 16 درصد از فرصت های شغلی در اختیار زنان است و درصد زنان بیکارشده در طول دوره کرونا نسبت به مردان بیکارشده در مدت همه گیری این ویروس نیز 9 برابر بوده است.

در این میان باید توجه داشت که براساس اظهارات معصومه ابتکار، معاون پیشین زنان و خانواده رئیس جمهور تا پیش از دوره شیوع کرونا حدود 41 درصد کارکنان دولت را زنان تشکیل می دادند و همواره استقبال از زنان در بخش های دولتی بسیار بیشتر از بخش های خصوصی بوده است. همچنین اکنون حدود 48 درصد کرسی های دانشگاهی توسط دختران اشغال شده است، اما شیوع کرونا در ایران و تعطیل شدن آموزش های حضوری در مدارس و دانشگاه ها عملا حضور اجتماعی دختران را محدودتر کرده است. در این شرایط بسیاری از فعالان حوزه زنان تاکید دارند که نباید با اقداماتی نظیر محدود شدن حضور دختران در رشته تئاتر، نباید به نگرانی ها از کاهش حضور اجتماعی دختران در حوزه های مختلف دامن زد.

مسئولان دولت جدید مانع تفکیک جنسیتی در حوزه آموزش شوند

این نکته ای است که زهرا نژادبهرام، فعال حوزه زنان روی آن دست گذاشت و با اشاره به تفکیک جنسیتی در برخی رشته های دانشگاهی در سال های قبل گفت: در سال های گذشته شاهد آن بودیم که از جذب دانشجویان دختر در برخی رشته های دانشگاهی خودداری می شد، اما با فعالیت های فعالان حوزه زنان، این روند تا حد زیادی محدود شده است و اکنون با حذف دختران از رشته تئاتر هنرستان سوره، این نگرانی وجود دارد که بازگشت به رویه های سابق، موجب کاهش حضور اجتماعی زنان و دختران شود.

وی افزود: محدود شدن حضور دختران در رشته تئاتر هنرستان سوره مجددا بازگشت به همان مساله نامطلوب تفکیک جنسیتی در حوزه آموزش را مطرح کرده است که این مساله قطعا برای جامعه ای که در چهار دهه گذشته فراز و فرودهای زیادی را پشت سر گذاشته، مطلوب نیست؛ بخصوص که اکنون در جامعه ما زنانی زندگی می کنند که بسیار بیشتر از چهار دهه قبل به حق و حقوق خود آشنا هستند و سطح تحصیلات آنها به مراتب بالاتر رفته است و توانسته اند که در حوزه های مختلف شایستگی های خود را به اثبات برسانند.

این فعال حوزه زنان ادامه داد: بدون شک طرح مسائلی مانند تفکیک جنسیتی یک رشته هنری در یکی از هنرستان های کشور، به جز این که موجب وارد شدن عارضه های نگران کننده ای به جامعه زنان شود، هیچ عایدی دیگری نخواهد داشت. بنابراین مسئولان جدید آموزش و پرورش و وزارت علوم باید نسبت به این مساله توجه ویژه ای داشته باشند و مانع هرگونه تفکیک جنسیتی برای تحصیل در رشته های مختلف در مدارس و دانشگاه ها شوند.

ضربه کرونا به اشتغال زنان؛ 9 برابر مردان

نژادبهرام همچنین به بیکاری بخش زیادی از زنان در طول دوره کرونا اشاره کرد و گفت: خانم ها بسیار بیشتر از آقایان از شرایط کرونایی کشور آسیب دیده اند؛ به نحوی که در حالی که صرفا حدود 1.7 درصد مردان شاغل در طول دوره کرونا شغل خود را از دست داده اند، آمار بیکار شدن زنان در این دوره حدود 15.3 درصد بوده است. براین اساس می توان گفت که ضربه کرونا به اشتغال زنان حدود 9 برابر مردان بوده است؛ به نحوی که زنان بسیاری از فرصت هایی را که تا پیش از دوره کرونا با تلاش زیادی به دست آورده بودند، به دلیل دشوارتر شدن شرایط اقتصادی کشور در طول دوره کرونا، از دست داده اند.

این فعال حوزه زنان تصریح کرد: در چنین شرایطی وارد کردن یک فشار روحی دیگر به دختران ما که حدود دو سال است به دلیل دوری از مدرسه و دانشگاه، عملا از فضای اجتماعی دور شده اند، قطعا خسارات جبران ناپذیری را به جامعه تحمیل خواهد کرد. بنابراین نهادهایی از جمله وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ باید نسبت به تصمیم اخیر برای محدود شدن تحصیل دختران در رشته تئاتر در هنرستان سوره بازنگری کنند و تشکل های غیردولتی فعال در حوزه زنان نیز باید نسبت به این مساله حساسیت ویژه ای داشته باشند.

وی در ادامه تاکید کرد: ما نباید اجازه دهیم دخترانی که برحسب علاقه های خود تمایل دارند در رشته های هنری فعالیت کنند، از حضور در رشته های هنری گوناگون از جمله نویسندگی، کارگردانی، بازیگری و ... محروم شوند. این اتفاق نامبارکی است که متاسفانه در شرایط کنونی رخ داده است و امیدوارم که دولت جدید نخواهد از این مساله الگوبرداری کند و حضور دختران در رشته های هنری مختلف را محدود کند.

نگرانی از محدود شدن حضور اجتماعی زنان

نژادبهرام با اشاره به همسو بودن تفکر فرهنگی دولت، مجلس و برخی از دیگر نهادهای حاکمیت گفت: متاسفانه خوانشی مبنی بر لزوم محدود کردن حضور اجتماعی زنان در میان برخی مسئولان کشور وجود دارد که قطعا این خوانش با دیدگاه های امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی در تناقض است، زیرا این نوع نگاه سختگیرانه به حضور اجتماعی زنان یا حضور بانوان در عرصه های هنری از همان ابتدای انقلاب نیز وجود داشته، ولی امام خمینی (ره) در دوران رهبری خود با تندروی هایی از این دست مخالفت کرده اند.

وی در ادامه اظهار داشت: اکنون هم نمی توان منکر وجود این نوع نگاه در میان برخی مسئولان دولت جدید شد. اما با توجه به وعده های رئیس دولت مبنی بر حرکت در مسیر آرمان های امام و پیروی کردن از دیدگاه های مقام معظم رهبری، امیدواریم که مسیر کمرنگ شدن فعالیت اجتماعی زنان در عرصه های مختلف در دولت جدید دنبال نشود و جلوگیری از حضور دختران در رشته تئاتر در یکی از هنرستان ها، زنگ خطری برای محدود شدن حضور اجتماعی زنان در دولت جدید نباشد.

رئیس جمهور جدید برای اشتغال زنان برنامه ریزی ویژه ای داشته باشد

این فعال حوزه زنان با اشاره به تفاوت معنادار میان سهم زنان از اشتغال و سهم زنان از کرسی های دانشگاهی عنوان کرد: با وجود این که حدود 48 درصد کرسی های دانشگاهی توسط دختران اشغال شده است، اما تنها 16 درصد مشاغل در اختیار بانوان است؛ زیرا متاسفانه ما هیچ گاه ظرفیت مناسبی را برای توسعه اشتغال زنان در سطح کشور در نظر نگرفته ایم و این مساله به نوعی به پاشنه آشیل تمام فعالیت های اجتماعی زنان تبدیل شده است.

نژادبهرام با تاکید بر لزوم تصویب قوانین حمایتی از اشتغال زنان اظهار داشت: ما نیازمند تصویب قوانین و مقرراتی هستیم که از حضور زنان در عرصه های شغلی حمایت کند؛ در واقع، دولت و مجلس باید مشوق های مختلفی را برای کارفرمایان بخش های دولتی و خصوصی در نظر بگیرند و آنها را نسبت به جذب زنان در حوزه های شغلی مختلف با توجه به مهارت ها و آموزش های آنها ترغیب کنند؛ بخصوص که متاسفانه همواره فاصله میان تعداد دانش آموختگان زن و تعداد زنان شاغل زیاد بوده است.

این فعال حوزه زنان با بیان این که پیش از انقلاب حدود 13 درصد فرصت های شغلی در اختیار زنان قرار داشت، عنوان کرد: در آن زمان جمعیت کشور حدود 35 میلیون نفر بود و اکنون هم با وجود جمعیت حدودا 85 میلیونی ایران، فقط 16 درصد فرصت های شغلی در اختیار بانوان است. این در حالی است که انتظار می رفت که با توجه به رشد شدید جمعیت کشور در چهار دهه گذشته، ضریب اشتغال زنان در این مدت به شکل محسوسی افزایش بیابد؛ اما متاسفانه این اتفاق نیفتاده است و شاهد آن هستیم که نرخ بیکاری در مردان حدود 10 درصد و نرخ بیکاری در زنان حدود 19 درصد است.

وی در پایان تصریح کرد: در این شرایط از رئیس جمهور جدید انتظار می رود که با توجه به این که موضوع بیکاری را به عنوان یکی از نگرانی های خود در ایام تبلیغات انتخاباتی بیان کرده است، حتما برای توسعه اشتغال زنان برنامه ویژه ای داشته باشد تا دختران جوان ما که به امید کسب فرصت های شغلی به دانشگاه روی می آورند، بتوانند فرصت های شغلی مناسبی را به دست آورند؛ زیرا در غیر این صورت، تمام هزینه ای که برای آموزش این دختران از بودجه عمومی کشور صرف شده، عملا به هدر رفته است.