معروف ترین غذاهای نذری شهرهای مختلف ایران در ایام مختلف

نذری دادن یکی از زیباترین مراسم سنتی است که تقریبا در همه مذاهب وجود دارد. در ماه محرم، مردم برای اجابت دعاها و رفع مصیبت ها نذری می دهند و اوج این نذری ها را در روز تاسوعا و عاشورا شاهد هستیم. این نذری ها شامل غذاهای محلی و سنتی و نوشیدنی ها می باشد. از رسوم پسندیده ی محرم بار گذاشتن دیگ های بزرگ و کوچک غذا در خیابانها و تکایا و مساجد است.

در محرم و صفر طبخ و پخش غذاهای نذری بیشتر صورت میگیرد و مردم برای گرفتن نذری حاضرند ساعتها در صف های طولانی نذری بایستند. در این بخش از آشپزخانه سعی داریم تا غذاهایی که در ایام سوگواری در مناطق مختلف کشورمان ایران طبخ میشود را برای شما کاربران گرامی و عزاداران حسینی معرفی کنیم.

کاشان (گوشت و لوبیا یا آبگوشت پلو)

این غذای خوشمزه همانند آبگوشت است یعنی با مواد تشکیل دهنده ی آبگوشت پخته میشود ولی آب زیادی در غذا نمیریزند و با پلو سرو میشود. این غذا از ترکیب گوشت گوسفند، سیب زمینی، لوبیا، ادویه تهیه میگردد.

این غذا یک تفاوتی که با آبگوشت دارد این است که روی حرارت زیاد می ماند تا آب موجود در آن کم شود ولی آبگوشت دارای مقدارای آب است. رسم خوب دیگری که در کاشان رایج است نذری دادن نان است ممکن است شما بارها از نان های صلواتی که به عنوان نذر پخت میشود بهره مند گردید.

رشت (خورش فسنجان)

یکی از خورشت های خوشمزه که در همه جای کشورمان طرفدار دارد خورشت بسیار خوشمزه ی فسنجان است. اهالی رشت از طرفداران پروپاقرص خورشت فسنجان ترش هستند و در مجالس رسمی اعم از عروسی و عزا در سفره هایشان خودنمایی میکند. خورشت فسنجان با رب انار ترش خوشمزه که اغلب به رنگ سیاه است پخته میشود و بسیار لذیذ و دلچسب می باشد.

مشهد (شله)

هر شهری برای خودش یک غذای سنتی دارد مثلا شله مخصوص مشهد است و شاید کمتر شهری از کشورمان باشد که شله جزو غذاهایشان باشد. البته رستوران های مشهد هم این روزا بیشتر این غذا را نمی پزند و در روزهای عادی هم کمتر پخته میشود ولی در روزهای محرم هیات ها و تکایا و مساجد شروع به پخت شله میکنند و در هر نقطه ای به آسانی میتوان این غذای خوشمزه را پیدا کرد.

پخت این غذا اندکی دشوار است و شاید به همین دلیل کم پخته می شود. آش شله با گوشت راسته گوسفندی زیاد و دنبه و ادویه و حبوبات طبخ میگردد.

سمنان (خورش آلو ترش)

سمنان نیز جزو استان هایی است که به پخت غذاهای خوشمزه مشهور است یکی از این غذاهای معروف که دقیقا شبیه قیمه است خورش آلو ترش میباشد ولی با این تفاوت که در این خورشت از آلوهای ترش که مختص خود استان سمنان است استفاده میشود و با برنج سرو میگردد و در ایام محرم در میان مردم پخش میشود.

مازندران (شیر برنج)

یکی از غذاهایی که در ماه محرم در مازندران به عنوان نذری تهیه و توزیع می شود شیر برنج می باشد. در روز عاشورا طبق رسم کهن در این منطقه درب خانه ها به روی همه عزاداران باز بوده و هر خانواده ای در حد وسع خود به مناسبت سوگواری حسینی با پختن غذای نذری از سوگواران بر سر سفره خود دعوت می کنند.

لاهیجان (قیمه چرخ کرده)

قیمه چرخ کرده به عنوان غذای نزدیکی شهر لاهیجان معروف است و تنها تفاوتی که با قیمه معمولی دارد این است که داخل آن به جای گوشت از گوشت چرخ کرده سرخ شده استفاده می کنند و به عنوان نذری بین مردم و عزاداران حسینی پخش میکنند.

زنجان (حلیم)

از معروف ترین نذری های استان زنجان حلیم است که تفاوت فاحشی با سایر حلیم ها دارد. اولین تفاوتش این است که به علت نکوبیده بودنش همه مواد و محتوای داخل آن قابل دیدن است و دومین تفاوتی که باعث شده از سایر حلیم ها متمایز تلقی شود این است که روغن حیوانی فراوانی در آن بکار می رود و با شکر میل نمی شود.

دزفول (قیمه نخودی)

غذای نذری مخصوص دزفولی ها در ماه محرم و صفر، خورشت قیمه است که در پخت آن به جای لپه معمولی ، از لپه نخود استفاده می کنند. آن ها معتقدند که پخت قیمه با لپه نخود مناسب است چرا که نخود را خیسانده و بعد پوستش را میگیرند تا مانع نفخ شود.

شیراز (خورشت قیمه با شکر پلو)

شیرازی ها در ماه محرم و صفر برای نزدیکی های خود قیمه در نظر می گیرند که همانند قیمه های معمول مناطق دیگر کشور می باشد با این تفاوت که این غذا را با شکر پلو همراه می کنند.

خوی (آش هدیح)

آش هدیح یکی از غذاهای نذری شهر خوی در ماه محرم به شمار می رود که شباهت زیادی به آش دندونک دارد و طرفداران بسیار زیادی در این ایام به خود اختصاص داده است. در تهیه این آش موادی همچون نخود، گندم، کشمش و گردو به کار می برند.

کرمان (آبگوشت متنجنه)

آبگوشت متنجه مخصوص مردم کرمان است که طعم ترش و شیرینی دارد و در ماه محرم به عنوان نذری در بین عزاداران حسینی توزیع می شود. موادی که در این آبگوشت به کار می رود بسیار متنوع است و از برگه زردالو گرفته تا تکه های میوه به و شنبلیله تا خرما در این آبگوشت منحصر به فرد به کار برده می شود.

یزد (آش گندم)

آش گندم در ماه محرم توسط مردمان این منطقه پخته می شود و به عنوان نذری بین عزاداران حسینی پخش می شود. این آش شباهت زیادی به حلیم دارد و در تهیه آن ماش ، نخود ، لوبیا ، گوشت و گندم استفاده می شود و برای طعم دار کردن آن از پیاز داغ و روغن دنبه فراوان به کار برده می شود.

ارومیه (پیچاق قیمه)

یکی از اصیل ترین غذاهای سنتی اردبیل که در ماه محرم به وفور دیده می شود پیچاق قیمه می باشد. این غذا در این ایام در گوشه کنار شهر مخصوصاً در روزهای تاسوعا و عاشورا به عنوان نذری تهیه و توزیع می شود.

اهواز و خوزستان (خورشت سبزی)

اکثر مردم اهواز و خوزستان در روز عاشورا خورشت سبزی را به عنوان گزینه ای برای نذری دادن انتخاب می کنند. این غذا کمی تا حدودی به خورش قورمه سبزی شباهت دارد و در پخت آن از لوبیای سفید و سبزی بسیار سرخ شده استفاده می کنند.

اراک (آش بی بی سه شنبه)

آش بی بی سه شنبه از غذاهایی است که در تمام ایام سال به عنوان نذری در بین مردم پخش می شود اما در ماه محرم یکی از اولین انتخاب های مردم اراک می باشد و از آنجایی که روزهای سه شنبه تهیه و توزیع می شود به همین خاطر نام آن به بی بی سه شنبه معروف است و مواد تشکیل دهنده آن لوبیا ، بلغور ، نخود و عدس می باشد.

اصفهان (بریانی)

همانطور که می دانید یکی از مشهورترین غذاهای سنتی و محلی اصفهان بریانی می باشد که در ایام محرم نیز طرفداران بسیاری دارد و به عنوان نذری در بین عزاداران توزیع می شود.

ناگفته نماند که آبگوشت نیز از جمله غذاهای نذری اصفهان به شمار می رود که به روشی متفاوت پخته می شود و تکه های بزرگ گوشت گوسفند را در دیگ های مسی می ریزند و در تنور می گذارند و زعفران را به عنوان چاشنی این غذا استفاده می کنند.

همدان (آبگوشت، قیمه، قورمه سبزی)

در روز عاشورا سفره های نذری در همه جای همدان پهن می شود و مردم مهمان امام حسین میشوند و خودشان غذایی درست نمی کنند غذاهایی همچون آبگوشت ، قیمه و اخیرا قورمه سبزی بیشتر پخته میشوند البته در شب سوم محرم عدس پلو می پزند از نذری های دیگر که در ماه محرم پخته و پخش میگردد میتوان به چای ، شربت ، حلیم ، حلوا زرده ، سمنو و خرما اشاره کرد.

بوشهر (قیمه بوشهری)

در روز های عزاداری ماه محرم و صفر در همه جای شهر میتوان بساط نذری های چای، شربت، قهوه، را مشاهده کرد. مردم عزادار با پخت شکر پلو، آش نذری، قیمه بوشهری، حلیم، شله زرد، حلوا برنجی، حلوا آردی، برای مهمانان امام حسین سفره پهن میکنند. آش بوشهری، نان و صبحانه نذری مختص این منطقه میباشد.

شادگان (قورمه سبزی، کلوچه، حلوا)

پخت کلوچه های بدون شکر و حلوای قالبی و سفت اصالت خوزستانی دارند مردم در روزهای هفتم و دهم محرم قورمه سبزی با گوشت خروس پخته و در بین مردم پخش میکنند. البته اهالی شادگان در صبح روز هفتم ماه محرم حلیم و شله زرد نیز پخته و مراسم هر ساله ی خود را به جا می آورند.

هویزه (شله زرد، حلیم)

مردم این ناحیه از روز هفتم تا روز دهم شروع به دادن نذری میکنند البته بیشتر این نذری ها ذبح گوسفند و گوساله می باشد. در وعده ی صبحانه نیز خرما، شله زرد، حلیم و آش نذری می دهند.

اهالی هویزه در روز هفتم محرم با لقمه های نان و پنیر و سبزی و حلوا از عزاداران حسینی پذیرایی میکنند که به آن "لگمه العباس " میگویند و چون روز هفتم متعلق به حضرت عباس است مردم در ایستگاهای صلواتی و تکایا شروع به پخش شربت صلواتی میکنند.

خرمشهر (قیمه نجفی)

قیمه نجفی نذری مشهوری است که در خرمشهر در روزهای محرم پخش میشود. دستور پخت این قیمه از قیمه ی نذری پخته شده در نجف اشرف برداشته شده است و با نام های دیگری چون قیمه علاچی و قیمه عربی نیز شناخته شده است و با موادی مانند نخود، گوشت، برنج و ادویه تهیه میشود.

تبریز (چلوگوشت هویج)

مردم آذربایجان ارادت مخصوصی به سفره امام حسین دارند و عده ای معتقدند که در روز عاشورا نباید غذا پخت و باید غذای نذری خورده شود. تبریزی ها مراسم تاسوعا و عاشورا را در بازار بزرگ تبریز برگزار می کنند و حجره های خود را از هفتم محرم به مدت یک هفته می بندند ولی برخی نیز اقدام به پخش چای ، خرما ، نان ، پنیر ، سیب زمینی و شربت و تخم مرغ میکنند.

در روز عاشور مردم محبت خود به امام حسین و اهل بیت را با دادن انواع نذری ها مانند چای، شربت، شله زرد، نشان میدهند مساجد نیز از اول محرم تا دهم محرم شروع به پخت آبگوشت و پلو و مرغ میکنند. از غذاهای معروف که در این ایام در میان تبریزی ها مرسوم است چلوگوشت هویج است که با گوشت گوساله، هویج، برنج، پیاز و ادویه های مخصوص پخته میشود.

سیستان و بلوچستان (غلور زابلی)

با آغاز ماه محرم پذیرایی با شربت و چای در همه نقاط شهر مهیا است و در روز هفتم نیز به یاد حضرت علی اصغر شیر پخش میگردد. از روز اول محرم تا دهم محرم مخصوصا روزهای تاسوعا و عاشورا و چهلم و چهل و هشتم امام حسین پخت و توزیع غلور زابلی (حلیم مخصوص سیستان) در این ناحیه رایج است.

طبخ غلور دارای سابقه ی زیادی است و با گوشت گوسفند، گاو و گندم زیاد در دیگ های بزرگ بر روی آتش پخته میشود و دیگ ها از شب بار گذاشته شده و تا صبح هم زده میشوند. علاوه بر بلغور گندم از حبوبات ویژه مانند ماک زابلی، عدس زابلی و نخود یا لوبیا نیز میتوان استفاده کرد و بعد از پخت نیز در سطح شهر پخش میشود.

در ظهر تاسوعا و عاشورا بعضی از عزاداران غذای خود را به عنوان نذری در سینی های بزرگ روی سر قرار میدهند و به حسینیه ها و مساجد میبرند در سیستان بیشتر قیمه به عنوان نذری در روز عاشورا پخته میشود و در غروب عاشورا هم با پخت و پخش شله زرد و آش نذری از عزاداران پذیرایی به عمل می آید.

قم (شامی)

شامی پزان مراسم معروفی است که در اربعین حسینی در قم انجام میشود. گویا بچه ای سه ساله به اسم سید مجتبی به دلیل یک حادثه بینایی خود را از دست میدهد و حتی پزشکان با انجام عمل جراحی موفق به برگرداندن بینایی وی نمیشوند.

پدر کودک به حضرت رقیه متوسل شده و نذر میکند که اکر کودکش بینایی خود را بدست آورد یک مسجد را شامی کباب بدهد و بعد از آن در عین ناباوری کودک شفا می یابد و از آن ماجرا به بعد سید حسین نذر خود را هرساله به جا می آورد.

قزوین (قیمه نثار)

اهالی قزوین در روزهای محرم در هیات ها و تکایا قیمه نثار میدهند. قیمه نثار یک خورشت خوشمزه ای است که از مخلوط گلاب ، شکر ، زیره ، پودر هل ، خلال پسته ، خلال بادام و پوست پرتقال درست میشود و بعد آن را روی برنج ریخته و تناول میکنند.

تهران (قیمه)

تهرانی ها در روز تاسوعا و عاشورا اقدام به پخت قیمه میکنند. قدمت این خورشت به زمان قاجار بر میگردد اما امروز جزو پرطرفدارترین غذاها می باشد. البته قورمه سبزی، لوبیا پلو، آش رشته، عدس پلو، آش شله قلمکار و زرشک پلو با مرغ نیز جزو غذاهای نذری در تهران است. در ظهر عاشورا در محله سنگلچ و بازار نیز آبگوشت بار گذاشته میشود که بسیار لذیذ و محبوب است.

در نارمک و دیگر محله های تهران هم جوجه کباب و چلو کباب پخش میکنند در خیابان طرشت هم در ظهر عاشورا فسنجان می دهند ، در روز تاسوعا در خیابان گلو بندک مراسم حلوا پزان انجام میشود و در پانزده خرداد در حسینیه ی کربلایی های تهران هم عزاداران با قیمه نجفی پذیرایی میشوند.

گرمسار (ته چین گوشت)

در گرمسار در ایام عزاداری ها ته چین تهیه میشود که زبانزد خاص و عام است. خصوصیات ویژه ای که این ته چین دارد این است که در لابه لای برنج آبکش شده گوشت خام میریزند سپس روی ته چین کشکش میریزند.

لایه ی پایینی غذا که عصاره ی گوشت را به خود گرفته بسیار لذیذ و خوشمزه میشود. گرمساری های خونگرم در ایام عزاداری درخانه ی گرمساری ها در ایام عزاداری به روی همه باز است. لذا همه بدون دعوت میتوانند از نذری ها بهره مندگردند.

لرستان (عدس پلو)

از مرسوم ترین غذاهای نذری در لرستان عدس پلو خوشمزه و ناب است که از محبوبیت خاصی نیز برخوردار است عدس پلو با برنج، گوشت چرخ کرده، کشمش پلویی، زعفران، نمک، فلفل سیاه، و زردچوبه پخته میشود و بعد با پیاز داغ و گردوی سرخ شده تزیین میکنند.

کرمانشاه (خورشت خلال بادام)

اهالی کرمانشاه در ایام سوگواری در ماه های محرم وصفر با خورش خلال بادام که از غذاهای سنتی و معروف آنهاست از مهمانان امام حسین پذیرایی میکنند. خورش خلال بادام از ترکیب خلال بادام، زرشک و زعفران زیاد درست میشود.