اعتیاد؛ بزرگترین آسیب و معضل جهان است که هرساله قربانیان زیادی به خود میگیرد. در اغلب جوامع مردان بیشتر از زنان رفتار مجرمانه دارند و اعتیاد نیز بیشتر در مردان شایع است اما در دو دهه گذشته نرخ اعتیاد به مواد مخدر در زنان افزایش نگرانکنندهای داشته است.
در ایران نیز شیوع اعتیاد در مردان بسیار بیشتر بوده و 95 درصد معتادان مرد و تنها 5 درصد، زن هستند. طبق بررسیها، آمار شیوع اعتیاد در زنان بالا نیست اما سرعت رشد نرخ اعتیاد در جوامع زنانه رو به افزایش است.
آمارها میگویند: «زنان معتاد بیشتر ۲۳ تا ۴۴ سال دارند. زنان متأهل بیشتر از دختران درگیر اعتیاد شدهاند و اغلب زنان متاهل معتاد نیز، خانهدار هستند»
خوشبختانه زنان، موارد سازگار و بهبوددهنده دارند مثلاً عشق به فرزندان یا اطرافیان یا چیزهای نو در زندگی و حتی توجه به خود كه عامل كاهش گرایش زنان به مواد مخدر و درنتیجه مدیریت تنظیم هیجانات است. حال اگر گفته میشود كه گرایش زنان به مواد مخدر در حال شیوع است باید دید چه اتفاق فشارزا و تنشزایی در حال افتادن در دنیای روانی زنان است كه به مواد مخدر كشیده میشوند تا این فشارها را كم كنند.
زنان خانهداری که معتاد شدهاند در مصاحبهای، علت اعتیاد خود را نگاه منفی به شغل خانهداری گفتهاند. آنها میگویند همیشه در خانواده، سرزنش میشوند که خانهداری و مراقبت از فرزندان کاری بیارزش است و افرادی که توانایی خاصی ندارند، خانهدار میشوند. این نگاه میزان رضایت زنان نسبت به خودشان را کم و خانهداری را برایشان، تکراری و خسته میکند. پس برای فرار از فشار سرزنش اطرافیان و عذاب بیارزش بودن خود، به مواد مخدر پناه میبرند.
یکی دیگر از مهمترین عوامل اعتیاد زنان، شوهران معتاد هستند. آنها برای آنکه زمان استعمال مواد مخدر همراهی داشته باشند و از سرزنش همسر خود کم کنند، او را معتاد میکنند. با این کار میتوانند در زمان تنگدستی، همسرشان را به کارهای ناپسندی مثل فروش مواد مخدر و خودفروشی بکشانند.
طلاق علت دیگر اعتیاد زنان است. اثرات ناگوار جدایی به حدی است که زن مطلقه برای رفع مشکلات روحی ناشی از طلاق، سراغ اعتیاد میرود.
یکی دیگر از علتهای اعتیاد در زنان، پایین بودن سطح شناخت زنان نسبت به مشخصات مواد مخدر و پیامدهای ناگوار مصرف آن است.
به هر ترتیب، افراد در برههای از زمان، دچار یك نوع بههمریختگی هیجانی یا تنش و آشفتگی روانی میشوند كه با عدم آموزش كنترل هیجان، به سمت مواد كشیده میشوند كه بتوانند حس و حال آنان را تغییر دهد؛ چراکه برانگیختگی هیجانی، بحران و استرس، سطح سازگاری افراد را بهطور موقت بر هم میزند كه در این شرایط، شخص تلاش میکند سطح سازگاری قبلی را مجدداً برقرار كند یا اینکه سطح سازگاری جدیدی بسازد اما اعتیاد زنان به مواد مخدر، آسیبهای جبرانناپذیری را بر فرد، خانواده و جامعه وارد میسازد. بیماریهای روانی، بیماریهای جسمی مثل سکته مغزی و سرطان، عوارض سوء در دوران حاملگی، احتمال ناباروری و یا باروری دیرهنگام، سقطجنین و درنهایت فروپاشی خانواده از پیامدهای اعتیاد زنان به مواد مخدر است.