زندگینامه استفان هاوکینگ و همسرش(Stephen Hawking)

استیون هاوکینگ در 8 ژانویه سال 1942 در شهر آکسفورد انگلستان متولد شد. او از نخستین سال های نوجوانی اشتیاقش به علوم فضایی و نجوم را نشان داد. در سن 21 سالگی هنگامی که دانشجوی فلسفه کیهان شناسی بود ، علائم بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک در او بروز کرد. با وجود این بیماری فلج کننده ، او اقداماتی پیشرو در علوم فیزیک و کیهان شناسی به نام خود ثبت کرده است و چندین کتاب نوشته که علم را برای عامه مردم قابل فهم و دسترسی کند. در سال 2014 بخشی از زندگی او در فیلمی به نام «تئوری همه چیز» به تصویر کشیده شد.

استیون هاوکینگ در 23 اسفند 1396 (14 مارس 2018 میلادی) در سن 76 سالگی در خانه اش در کمبریج از دنیا رفت. او که از بیماری نادر ALS رنج می برد ، بر خلاف اکثر بیماران ، سال ها با این بیماری مبارزه کرد و مرگ خود را به تاخیر انداخت. او زمانی در مورد مرگ گفته بود :

من هیچ گاه از مرگ نمی ترسم؛ اما عجله ای هم برای آن ندارم. من هنوز کارهای زیادی برای انجام ، دارم.

کودکی و نوجوانی

استیون ویلیام هاوکینگ ، بزرگ ترین فرزند ایزابل و فرانک هاوکینگ ، درست 300 سال پس از مرگ گالیله در تاریخ 8 ژانویه سال 1942 به دنیا آمد. او در شهر آکسفورد انگلیس در خانواده ای روشنفکر چشم به جهان گشود. تولد او برای خانواده اش زمان مناسبی نبود ، چون وضعیت اقتصادی مناسبی نداشتند. اوضاع سیاسی کشور هم وخیم و پر از تنش بود؛ انگلیس با جنگ جهانی دوم دست وپنجه نرم می کرد و زیر بمباران شدید هواپیماهای آلمانی بود. در جستجوی مکانی امن برای زندگی ، ایزابل به آکسفورد برگشته بود که نخستین فرزند خود را به دنیا آورد. در سال های بعد ، دو فرزند دختر خانواده به دنیا آمدند : ماری در سال 1943 و فیلیپا در سال 1947. آن ها در سال 1956 دومین پسر خود ادوارد را به فرزندخواندگی پذیرفتند.

خانواده هاوکینگ ، چنانکه دوستان نزدیکشان آن ها را توصیف می کردند ، «دار و دسته ای عجیب» بودند. شام معمولاً در سکوت صرف می شد؛ چراکه هر یک از اعضای خانواده مشتاقانه در حال مطالعه یک کتاب بود. ماشین خانواده یک تاکسی قدیمی لندن بود و در خانه ای کلنگی در خیابان سنت آلبانز زندگی می کردند که هیچ گاه بازسازی و تعمیر نشد. آن ها در زیرزمین ساختمان زنبور عسل پرورش می دادند و در گلخانه آتش بازی به راه می انداختند.

در سال 1950، پدر خانواده ، مدیریت بخش انگل شناسی موسسه ملی تحقیقات پزشکی را به عهده گرفت و سه ماه زمستان را برای انجام تحقیقات به آفریقا سفر کرد. او دلش می خواست پسر بزرگش پزشکی بخواند ، ولی استیون در همان سال های کودکی اشتیاقش را به علوم کیهانی ابراز کرد. مادرش بیش از همه متوجه این امر بود و در شب های تابستانی با فرزندانش در حیاط دراز می کشید و ستاره ها را تماشا می کرد. او بعدها اظهار کرد : « استیون همیشه پر از حس کنجکاوی بود و من می دیدم ستاره ها چطور او را به خود جذب می کنند.»

در اوایل زندگی تحصیلی ، استیون دانش آموزی زرنگ بود؛ اما استثنایی نبود. هنگامی که دانش آموز سال اول ابتدایی مدرسه سنت آلبانز بود ، جزو سه نفر آخر کلاس بود. او علایقش را خارج از مدرسه دنبال می کرد ، عاشق شطرنج و بازی های فکری بود و با دوستان صمیمی اش بازی های جدیدی اختراع می کرد. در دوران نوجوانی همراه با چند تن از دوستانش یکی از قطعات کامپیوتر را طوری بازسازی کردند که معادلات ابتدایی ریاضی را حل کند.

هاوکینگ همیشه در حال فعالیت و مشغله بود. با خواهرش ماری که عاشق کوهنوردی و پیاده روی بود ، مسیرهای مختلفی برای رسیدن به خانه کشف می کرد. او این اخلاقش را حتی وقتی در سن 17 سالگی وارد دانشکده آکسفورد شد ، حفظ کرد و همچنان فعال و کنجکاو باقی ماند. او عاشق رقص بود و از پاروزنی لذت می برد تا جایی که سرپرست گروه قایقرانی دانشکده شد.

او آرزو داشت در رشته ریاضیات تحصیل کند؛ ولی ازآنجاکه دانشکده علوم دانشگاه آکسفورد چنین رشته ای نداشت ، او به رشته فیزیک و به طور خاص به کیهان شناسی جذب شد.

به حساب خودش ، او وقت زیادی روی مطالعاتش نگذاشت. آن طور که بعدها محاسبه کرد ، به طور متوسط یک ساعت در روز صرف درس های مدرسه می کرد. البته نیازی نداشت بیشتر از این تلاش کند تا از پس تکالیف مدرسه برآید. در سال 1962 درجه ممتاز در رشته علوم طبیعی فارغ التحصیل شد و برای اخذ مدرک دکترای کیهان شناسی و فلسفه نظام هستی وارد ترینیتی هال دانشگاه کمبریج شد.

بیماری استیون هاوکینگ

نخستین باری که استیون متوجه شد مشکلی در سلامتی فیزیولوژی او وجود دارد ، دانشجوی کمبریج بود؛ او هنگام گردش به زمین می خورد و زمان حرف زدن دچار لکنت زبان می شد. تا سال 1963 یعنی پس از اولین سال حضورش در دانشگاه کمبریج کسی متوجه بیماری او نشده بود. بیشتر مواقع او علائم بیماری را پنهان می کرد؛ اما وقتی پدرش وضعیت او را دید ، مجبورش کرد با او به یک پزشک متخصص مراجعه کند. این دانشجوی 21 ساله به مدت دو هفته بعد در بیمارستان بستری شد تا آزمایش های پزشکی لازم روی او انجام شود.

آن ها از عضله بازوی من نمونه گرفتند ، به بدنم الکترود وصل کردند ، یک سری مایعات رادیواکتیو به ستون فقراتم تزریق کردند و با اشعه ایکس حرکت آن را مطالعه کردند. بعد از همه ی آزمایش ها ، آن ها به من نگفتند چه مشکلی دارم. بعد گزارش دادند که مبتلابه بیماری MS هستم با این تفاوت که این بار با نوعی نادر و غیرمعمول از MS سروکار داریم.

البته پس از مدتی دکترها به خانواده هاوکینگ گفتند بیماری پسرشان چیست : او در مراحل اولیه اسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی یا ALS بود. این حرف مفهومی روشن داشت؛ اعصابی که عضلات بدن او را کنترل می کردند ، به مرور از کار می افتادند. پزشکان به او گفتند تنها دو سال و نیم دیگر زنده می ماند.

این اخبار روحیه استیون و خانواده اش را ویران کرد. اما یک سری حوادث مانع از این شد که او امید خود را کاملا از دست بدهد. اولین اتفاق وقتی روی داد که او هنوز در بیمارستان بستری بود. هم اتاقی او پسری بود که سرطان خون داشت. استیون با خود گفت لااقل شرایطش نسبت به این دوست هم اتاقی خیلی بهتر و قابل تحمل تر است. زمان زیادی از مرخصی او نگذشته بود که خواب دید دارند او را به جوخه اعدام می برند. این کابوس باعث شد متوجه شود هنوز کارهایی دارد که در زندگی اش باید انجام دهد.

آشنایی با جین وایلد

اما مهم ترین تغییر زندگی او این بود که عاشق شده بود. در مهمانی سال نو ، درست پیش از اینکه بیماری او تشخیص داده شود ، استیون با جین وایلد ، دختری جوان و دانشجوی دوره کارشناسی رشته زبان آشنا شده بود. آن ها در سال 1965 باهم ازدواج کردند.

بیماری استیون هاوکینگ به نوعی کمک کرد او تبدیل به دانشمندی شود که امروز می بینیم. قبل از تشخیص بیماری ، هاوکینگ به ندرت روی مطالعاتش متمرکز می شد. او می گوید : «قبل از بیماری زندگی حسابی حوصله مرا سر می برد. به نظرم می آمد هیچ چیز ارزش تلاش و کار کردن ندارد.» پس ازاینکه فهمید ممکن است حتی تا گرفتن مدرک دکترا زنده نماند ، همه ی وجودش را روی مطالعات و پژوهش هایش گذاشت.

نخستین دیدار جین و استیون

جین و استیون برای اولین بار یکدیگر را در یکی از جشن های دانشگاه دیدند. آنها دوست های مشترکی داشتند که آشنایی شان را رقم زدند. جین نیز دانشجو بود. او البته بعدها به دانشگاه «وست فیلد» لندن رفت و دکترای خود را از آن دانشگاه گرفت. اگرچه تشخیص پزشکان چیزی نمانده بود استیون جوان را از پای درآورده و همه امیدش را به زندگی بر باد دهد ، رابطه اش با جین او را نجات داد. هر چه استیون عاشق تر می شد امیدش به زندگی نیز افزایش می یافت. آنها دو سال پس از آشنایی و در سال 1965 با هم ازدواج کردند.

فرزندان استیون هاوکینگ

• رابرت (متولد 1967)
• لوسی (متولد 1970)
• تیموتی (متولد 1979)

تحقیق در مورد سیاهچاله ها

یافته های یک محقق جوان دیگر به نام راجر پنروز در مورد سرنوشت نهایی ستارگان و تبدیل شدن آن ها به گودال هایی عظیم و سیاه ، نظر استیون را به خود جلب کرد و باعث شد او شیفته ی چگونگی خلق هستی شود. او دوران حرفه ای کارش را با همین موضوع آغاز کرد و باعث شد نگرش جهانیان به سیاهچاله ها و آغاز آفرینش تغییر کند.

درحالی که او به خاطر بیماری ، کنترل فیزیکی بر اعضای بدنش را از دست می داد ، (در سال 1962 او ناچار شد از ویلچر استفاده کند) ناگهان پیشرفت بیماری کمتر شد. در سال 1968، یک سال پس از تولد پسرش رابرت ، او به عضویت موسسه نجوم دانشگاه کمبریج درآمد.

چند سال پیش رو ، دوران پرباری برای هاوکینگ بود. در سال 1969 دخترش لوسی به دنیا آمد و او تحقیقات علمی خود را ادامه داد. (فرزند سومش تیموتی 10 سال بعد متولد شد). در سال 1973 همراه با جورج الیس اولین کتاب خود را به نام ساختار مقیاس بزرگ از فضا-زمان منتشر کرد. او همچنین همکاری با دوست قدیمی اش پنروز را ادامه داد.

در سال 1974 تحقیقات استیون او را تبدیل به دانشمندی معروف در دنیای علم کرد. او نشان داد که سیاهچاله ها آن فضای تهی و خلأ بی انتهایی که دانشمندان پیش ازاین باور داشتند ، نیستند. به عبارت ساده ، هاوکینگ ثابت کرد ماده ، اگر به صورت انرژی تابشی درآید ، می تواند از نیروی گرانش یک ستاره ی خاموش شده بگریزد. «تابش هاوکینگ» متولد شده بود.

این نظریات ، موجی از هیجان در دنیای دانشمندان به وجود آورد و باعث شد هاوکینگ جوایز متعدد علمی ، نام های افتخاری و عناوین برجسته ای به دست آورد. در سن 32 سالگی او به عضویت انجمن سلطنتی انگلستان درآمد و کمی بعد جایزه معتبر آلبرت اینشتین را از آن خود کرد.

او به تدریس در دانشگاه ها نیز ادامه داد. ابتدا به عنوان استاد مدعو از دانشگاه کلتک پاسادنا در ایالت کالیفرنیا بازدید کرد که پیش زمینه دیدارهای بعدی و خدمات او در این دانشگاه شد. او همچنین به دانشکده های Gonville و Caius در دانشگاه کمبریج سر زد. در سال 1979 هاوکینگ دوباره خود را در دانشگاه کمبریج یافت و به مقام یکی از مشهورترین استادان تاریخ این دانشگاه یعنی پروفسور لوساسیان نائل شد.

نظریه استیون هاوکینگ درباره خدا

هاوکینگ در گفتگو با کانال D ترکیه در پاسخ به پرسشی در خصوص وجود خداوند بر خلاف ادعای قبلی خود کە خدا را رد کرده بود تصریح کرد : “حقیقت این است کە تشکیل کائنات بر پایه علوم شکل گرفته ، ولی در هیچ صورتی نمی توان گفت کسانی کە قوانین علمی را تدوین می کنند یا ابداع می کنند از طرف خداوند خلق نشده اند و مخلوق خدا نیستند.”

علم گرایی محض هاوکینگ را می توان در اظهارات او در مورد پیدایش جهان ملاحظه کرد. او در کتاب خود ادعا کرده بود کە خداوند جهان را نیافریده و “انفجار بزرگ” پیامد اجتناب ناپذیری از قوانین فیزیک بوده است. به ادعای او قوانین فیزیک به این معنی است کە در واقع لازم نیست معتقد باشیم خدا در انفجار بزرگ دست داشته است!

هاوکینگ در این اثر نوشته بود ، “چون قانونی مثل جاذبه وجود دارد ، جهان تاکنون توانسته و خواهد توانست کە خود به خود ، از هیچ به وجود آید. ایجاد خودبه‏خودی ، سبب وجود چیزها است.”

این در حالی است کە هاوکینگ در گفتگو با کانال D ترکیه در پاسخ به پرسشی در خصوص وجود خداوند بر خلاف ادعای قبلی خود کە خدا را رد کرده بود تصریح کرد : “حقیقت این است کە تشکیل کائنات بر پایه علوم شکل گرفته ، ولی در هیچ صورتی نمی توان گفت کسانی کە قوانین علمی را تدوین می کنند یا ابداع می کنند از طرف خداوند خلق نشده اند و مخلوق خدا نیستند.”

تاریخچه ای مختصر از زمان

گرچه استیون هاوکینگ به لحاظ علمی در حال پیشرفت بود ، ولی وضعیت فیزیکی او به تدریج بدتر می شد. در اواسط دهه 80، خانواده هاوکینگ یکی از دانشجویان فارغ التحصیل شده او را به کمک گرفته بود تا او را در تحقیقات ، کارها و سایر امور روزمره یاری کند. او هنوز می توانست خودش غذا بخورد و از تخت خواب بیرون بیاید؛ ولی تقریباً برای هر کار دیگری نیاز به کمک داشت. بعلاوه سخنرانی های او مدام دچار اخلال می شد و فقط کسانی که به خوبی او را می شناختند می توانستند منظور او را درک کنند. در سال 1985 او برای همیشه صدای خود را از دست داد. نتیجه این بود که فیزیکدان ما حالا به پرستاری 24 ساعته نیاز داشت. این شرایط توانایی کار کردن حرفه ای او را به خطر انداخته بود. هم زمان ، یک برنامه نویس کامپیوتری در کالیفرنیا ، برنامه ای ابداع کرده بود که به فرد این قابلیت را می داد تا با استفاده از حرکات چشم ، به کمک کامپیوتر حرف بزند. این برنامه به هاوکینگ اجازه می داد کلمات سخنرانی را با نگاه کردن به صفحه کامپیوتر انتخاب کند. در آن زمان هاوکینگ هنوز می توانست از انگشتان خود استفاده کند و کلمات را با کلیک دستی انتخاب می کرد. امروزه که او کنترل کلیه اعضای بدن خود را ازدست داده و برنامه هایش را از طریق سنسوری که به گونه اش متصل است ، کنترل می کند.

به کمک این برنامه و همیاری دستیارانش ، استیون هاوکینگ همچنان به نوشتن ادامه داد. کار او مقالات متعدد علمی و البته کتاب ها و سخنرانی هایی برای جامعه غیرعلمی را شامل می شد. در سال 1988 هاوکینگ با نوشتن کتاب «تاریخچه مختصر زمان» ، مدال سلطنتی بریتانیا را از آن خود کرد و به شهرتی جهانی دست یافت. این کتاب کوتاه و آموزنده تبدیل به یکی از منابع علمی مردم در سراسر دنیا شد. انتشار این کتاب برای او موفقیتی فوق العاده بود و به مدت چهار سال در فهرست پرفروش ترین کتاب های ساندی تایمز لندن قرار داشت. این کتاب به 40 زبان زنده دنیا ترجمه شده و تاکنون میلیون ها نسخه از آن در دنیا به فروش رفته است. در سال 2001 او ادامه ی این کتاب را با عنوان « جهان در پوست گردو» منتشر کرد که یک راهنمای مصور برای نظریات بزرگ کیهان شناسی است. چهار سال بعد او کتاب ساده تری به نام «تاریخچه کوتاه تری از زمان» برای عموم مردم نوشت.

اگر کتاب ها ، مقالات و پژوهش هاوکینگ را با تحقیقات شخصی او در باب جام مقدس علم کنار هم قرار دهیم ، می بینیم هاوکینگ به دنبال این بوده است که یک نظریه واحد بیابد تا بتواند فلسفه نظام هستی را با مکانیک کوانتوم ترکیب کند و توضیح بدهد که جهان چگونه آغازشده است.

هاوکینگ تفکراتی بلند پروازانه دارد. او ادعا می کند می تواند در 11 بعد فکر کند ، معتقد است که سفر در زمان امکان پذیر است و انسان ممکن است در آینده به سیارات دیگر مهاجرت کند.

سفر به فضا و شهرت بیشتر

هاوکینگ می کوشد پاسخ های بزرگی برای سؤالات بزرگ پیدا کند و این از تمایل شخصی او برای سفر به فضا نیز نیرو می گیرد. در سال 2007 و در سن 65 سالگی ، هاوکینگ گام مهمی برای سفر به فضا برداشت. هنگامی که از مرکز فضایی کندی در فلوریدا بازدید می کرد ، این شانس را پیدا کرد که فضای بدون جاذبه را تجربه کند. او با یک بوئینگ 727 اصلاح شده به مدت 2 ساعت بر فراز اقیانوس اطلس پرواز کرد و جدا از ویلچر ، بی وزنی را احساس کرد. تصاویر این فیزیکدان بزرگ درحالی که در فضا شناور بود در روزنامه های سراسر جهان منتشر شد. او گفته بود : « نقطه ی جاذبه ی صفر نقطه ی معرکه ای است ، من مشکلی با آن ندارم ، فضا! منتظر باش که من آمدم!»

اگر چیزی تحت عنوان دانشمند «فوق ستاره» وجود داشت ، هاوکینگ بی شک نماد آن بود. او همیشه در فرهنگ عامه حضور خود را نشان می دهد ، مثلاً در میهمانی سیمپسون ها یا پیشتازان فضا شرکت می کند ، با جیم کری در فیلم کمدی اش همکاری می کند و حتی روی آهنگ پینک فلوید صداگذاری می کند. در سال 1992 ارول موریس کارگردان مستندساز که برنده ی جایزه اسکار نیز هست ، فیلم مستندی با نام تاریخچه مختصر زمان درباره زندگی استیون هاوکینگ ساخت.

در سال 1990 به دنبال شایعات زیادی که پخش شد ، استیون و جین از هم جدا شدند. در سال 2006 او از همسر دومش ایلین که سابقاً پرستار او بود نیز جدا شد تا به فرزندان و خانواده اش نزدیک تر باشد. در سال 2007 او با همراهی دخترش لوسی یک کتاب علمی به نام دریچه ای به سوی کیهان برای کودکان منتشر کرد.

سلامتی هاوکینگ همیشه نگران کننده باقی می ماند. در سال 2009 او به علت عفونت سینه نتوانست سخنرانی اش را در کنفرانسی در شهر آریزونا به پایان برساند و در آوریل همان سال اعلام کرد که از مقام خود در دانشگاه کمبریج کناره گیری کرده است. مقامات دانشگاه او را به بیمارستان منتقل کردند و گفتند بیماری او وخیم است؛ اما مدتی بعد او بهبودی کامل پیدا کرد.

هاوکینگ که برنامه ای برای سفر به فضا با تور فضایی گردشگری ریچارد برانسون دارد ، در سال 2007 اظهار کرد :

خطر زندگی روی زمین هرروز بیشتر می شود. مسائلی مانند گرم شدن کره زمین ، جنگ های هسته ای ، ویروس هایی که جهش ژنتیکی مدیریت شده دارند و هزاران خطر دیگر را نباید دست کم گرفت. من فکر می کنم اگر امکان سفر به فضا نباشد ، نسل بشر تداوم نخواهد یافت. به همین دلیل مردم را تشویق می کنم روی برنامه های فضایی سرمایه گذاری کنند.

در سال 2010، هاوکینگ در کتاب طرح عظیم درباره پیدایش جهان صحبت کرد. او در آخرین کتاب خود به این نتیجه رسید که خلق کائنات تنها با انفجار بزرگ رخ داده است و قوانین فیزیک اجتناب ناپذیرند. او گفت : «ازآنجاکه قانون جاذبه و گرانش امری انکار نشدنی است ، پس جهان می توانسته خودش را از هیچ ، به وجود آورد.» کتاب «طرح عظیم» بزرگ ترین اثر منتشرشده از او بعد از یک دهه بود.

در سال 2012 هاوکینگ با پروژه ای جدید خبرساز شد. او تصاویری از خود منتشر کرد که در آن ها از دستگاه جدیدی به نام iBrain استفاده می کند که به هدبند متصل می شود. این دستگاه طوری طراحی شده است که افکار کاربر را با استفاده از امواج سیگنال های الکتریکی مغز او می خواند و بعد آن ها را توسط یک الگوریتم خاص تفسیر می کند. این دستگاه می تواند کمک انقلابی به هاوکینگ و سایر بیماران مبتلابه ALS باشد.

نظریه های جدید

در تابستان سال 2015 هاوکینگ دوباره به تیتر اول روزنامه ها بازگشت. در ماه ژوئن در یک کنفرانس خبری در لندن اعلام کرد پروژه ای با عنوان «گوش دادن به فضای بیرون» را با موفقیت راه اندازی کرده است. بودجه این پروژه توسط کارآفرین روسی یوری میلنر تأمین می شود و هدف آن یافتن حیات فرازمینی است.

یک ماه بعد هاوکینگ در کنفرانسی در سوئد به بحث درباره نظریات جدید در مورد «سیاهچاله ها» و « پارادوکس اطلاعات» پرداخت. او اظهار کرد :

وقتی می گوییم اگر چیزی وارد سیاهچاله شود از بین می رود ، مثل این است که از حالت فیزیکی دوبعدی یک جسم حرف بزنیم. درحالی که سیاهچاله ها زندان های ابدی نیستند. این امکان وجود دارد که جهانی موازی با این جهان وجود داشته باشد که اطلاعات به آن منتقل شود.

هرچند او پایان این نظریه را که «افق رویداد» نام دارد برای پژوهش های بعدی باز گذاشته است.

سخنان مشهور استیون هاوکینگ

• اگر فقط یک نظریه واحد برای همه چیز وجود داشته باشد ، مجموعه ای از قوانین و معادلات است؛ ولی با روش معمول علم که ساختن یک الگوی ریاضی است نمی توان به این سؤال پاسخ داد که چرا جهان هستی باید برای توصیف یک معادله به وجود آمده باشد. چرا تمام نظام هستی باید به خودشان زحمت به وجود آمدن داده باشند؟
• در تمام زندگی ام ، مجذوب پرسش های بزرگی بوده ام که آدمی با آن ها روبرو است و تلاش کرده ام پاسخی علمی برای آن ها پیدا کنم. اگر شما هم مثل من به ستارگان نگاه می کردید و سعی می کردید مفهوم آنچه می بینید ، درک کنید؛ شما هم از خود می پرسیدید که واقعاً دلیل هستی این دنیا چیست؟
• علم ثابت کرده است که جهان های مختلفی می توانند از «هیچ» به وجود آمده باشند. این بستگی به شانس ما دارد که در کدام جهان قرار گرفته باشیم!
• تمام تاریخ علم به تشخیص تدریجی این امر گذشته است که گرچه حوادث به شیوه دلخواه ما اتفاق نمی افتند؛ ولی همه آن ها منعکس کننده یک نظم خاص هستند.
• ما باید در جستجوی بیشترین ارزش اعمالمان باشیم.
• بزرگ ترین دشمن دانش ، جهل نیست بلکه توهم دانایی است.
• هوش واقعی ، توانایی سازگاری با تغییرات است.
• معلوم نیست که باهوش بودن برای همیشه یک ارزش باقی بماند.
• این اتلاف وقت است که از ناتوانیم عصبانی باشم. همه باید با زندگی کنار بیایند و من در این زمینه کارم را بد انجام نداده ام. مردم نمی توانند وقت خود را به این اختصاص دهند که چرا همیشه خشمگین یا در حال گله و شکایت هستید.
• زندگی هرقدر دشوار به نظر برسد ، بازهم کاری هست که شما بتوانید در آن موفق باشید.
• حالا همه ما به اینترنت وصل هستیم ، مانند سلول های عصبی درون مغزی بسیار بزرگ.
• کار کردن به زندگی شما معنا و هدف می دهد ، زندگی بدون کار پوچ و بی معنی است.
• حتی اگر زمانی مشخص شود که سفر در زمان امری غیر ممکن است ، مهم این است که ما دلیل آن را بفهمیم.
• مردمی که به آی کیو خود افتخار می کنند ، درنهایت بازنده می شوند.
• گذشته نیز مانند آینده ، پدیده ای نامتناهی است و فقط می تواند به عنوان طیفی از احتمالات شناخته شود.

آثار استیون هاوکینگ :

• ساختار مقیاس بزرگ فضا-زمان
• بزرگ ، کوچک و ذهن انسان
• طرح بزرگ
• تاریخچه کوتاه من
• تاریخچه کوتاه زمان
• تاریخچه کوتاه تر زمان
• سیاهچاله ها ، دنیاهای کوچک و دیگر مقالات
• جورج و ماه آبی
• جورج و کد ناشکستنی
• جورج و انفجار بزرگ
• جورج در جستجوی گنجینه کیهانی
• دریچه ای به سوی کیهان
• جهان در پوست گردو
• بر شانه های غول
• خدا اعداد صحیح را خلق کرد

مرگ استیون هاوکینگ

استفان هاوکینگ صبح روز چهاردهم مارس 2018 در سن 76 سالگی در منزلش واقع در کمبریج درگذشت. خانواده دکتر هاوکینگ اعلام کرده اند که وی در خانه اش در نزدیکی دانشگاه کمبریج مرگ آرامی داشته است. کمبریج جایی است که هاوکینگ اکثر کارهای تحقیقاتی خود بر روی پروژه های ساختار شکنانه ای همچون سیاه چاله ها را در آنجا انجام داده است.