در ماه‌های اخیر شیوع آبله‌میمون تبدیل به یک نگرانی جدید در دنیا شده است سازمان جهانی بهداشت انتظار دارد با نظارت بر کشورهایی که ابتلای افراد به آبله میمون را گزارش کرده‌اند موارد بیشتری از بیماری شناسایی شود. اقدامات فوری با تمرکز بر اطلاعات دقیق برای اطلاع رسانی به افراد در معرض خطر ابتلا به عفونت آبله میمون ممکن است از گسترش بیشتر جلوگیری کند. سازمان جهانی بهداشت هم چنین در تلاش است تا راهنمایی‌هایی را برای محافظت از ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی خط مقدم و سایر کارکنان بهداشتی که ممکن است در معرض خطر باشند ارائه دهد.

* آبله میمون چیست؟

اولین قدم ماجرا این است که بدانیم عقبه آبله میمون به چه زمانی بازمی‌گردد و از گذشته تا امروز چه روندی را پشت سر گذاشته و دچار چه تغییراتی شده است؛ درهمین راستا رسانه چینی گزارشی منتشر کرده که طبق آن، اولین مورد شناخته شده ویروس آبله میمونی در سال 1958 در بین میمون‌هایی که برای تحقیقات و پژوهش نگهداری شدند، مشاهده شد. ولی اولین مورد انسانی این بیماری در سال 1970 در آفریقا و در یک کودک شناسایی شد. زادگاه آبله میمونی در کشورهای مرکزی و غرب آفریقا و در مناطقی پوشیده شده از جنگل‌های بارانی استوایی است چرا که مخزن این ویروس علاوه بر میمون‌ها برخی از جوندگان نیز هستند که البته هنوز به صورت دقیق و کامل مخزن این ویروس شناسایی نشده است. اما به علت تماس بین انسان و حیوانات در این مناطق این بیماری به انسان سرایت کرده است. به طورکلی و خلاصه آبله میمون یک بیماری عفونی است که معمولا خفیف است و در بخش‌هایی از غرب و مرکز آفریقا بومی است.

* شناسایی اولین مورد ابتلا به آبله میمون

شیوع مداوم آبله میمون برای اولین بار در ماه مه 2022 تایید شد و با مجموعه‌ای از موارد یافت شده در انگلیس شروع شد. موارد تایید شده توسط فردی با لینک‌های سفر به نیجریه ردیابی شد و در 6 می 2022( نیمه اردیبهشت) تایید شد؛ دبیرکل سازمان جهانی بهداشت هفته گذشته با اعلام هشدار حداکثری، شیوع گسترده آبله میمون در بیش از 70 کشور دنیا را «وضعیت اضطراری جهانی» خواند. بالاترین سطح هشدار این سازمان برای شیوع رو به رشد آبله میمون اعلام شد و شرایط کنونی شیوع این ویروس را از حالت نگرانی به هشدار تغییر وضعیت می‌دهد. این تصمیم پس از برگزاری دومین جلسه تیم متخصص سازمان جهانی بهداشت برای بحث در مورد وضعیت اتخاذ شد، هرچند کمیته اضطراری به اجماع نرسید. تا به امروز بیشتر موارد در اروپا و آمریکای شمالی تشخیص داده شده و با گذشت 2 ماه موارد ابتلا به این ویروس سیر صعودی پشت سر گذاشته است. گفته می‌شود اگر این ویروس از فرصت استفاده کند تا خود را به عنوان یک پاتوژن انسانی نشان دهد و به گروه‌هایی مانند کودکان خردسال و افراد دارای سیستم ایمنی سرکوب‌شده که در معرض خطر بالاتر بیماری‌های شدید هستند گسترش یابد، خطر سلامت عمومی می‌تواند افزایش یابد.

* روابط مردان همجنس‌باز از عوامل اصلی شیوع ویروس

رسانه اسکاتیش دیلی اکسپرس در توضیحات شیوع این ویروس نوشت:کارشناسان بهداشتی در 23 ماه می ( دوم خردادماه) گمانه‌زنی کردند، احتمالا جشنواره همجنس‌‌بازان در جزایر قناری که در آن بیش از 80 هزار نفر شرکت کرده بودند، عامل اصلی شیوع گسترده ویروس آبله‌ میمون در جهان باشد. هزاران نفر از انگلیس و اروپا در این جشنواره شرکت کرده بودند و همین کافی بود تا سرایت ویروس اوج بگیرد؛ پس از گذشت مدت کوتاهی و انجام شدن تحقیقات بیشتر مشخص شد، شماری از موارد ابتلا به ویروس آبله‌ میمون در کشورهای اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و آمریکا افرادی‌اند که در این مراسم حضور داشته‌اند. دبیرکل سازمان جهانی بهداشت هم تاکید کرد، به‌رغم اعلام وضعیت اضطراری جهانی در مورد آبله میمون، شیوع این بیماری فعلا در میان مردان همجنس‌‌باز، به‌ویژه آنهایی که دارای شرکای جنسی متعدد هستند، عمومیت دارد و این وضعیت در کشورهای آمریکا و پس از آن انگلیس به طرز جدی‌تری مشاهده می‌شود، بنابراین این سازمان از مردان هم‌جنس‌باز در آمریکا خواست که روابط خود را کنترل و محدود کنند.

* علائم و نشانه‌های آبله میمون

علائم و نشانه‌های آبله میمون در انسان مشابه آبله است، اما می‌تواند خفیف‌تر باشد. این بیماری عمدتا با تب، سردرد، گرفتگی و دردهای عضلانی و خستگی همراه است و تنها تفاوت آن با علائم آبله این است که آبله میمون، با تورم و درگیری غدد لنفاوی همراه است. مدت زمانی که طول می‌کشد علائم از زمان آلودگی خود را نشان دهند در حدود 7 تا 14روز است که در برخی موارد می تواند 15 تا 21 روز نیز طول بکشد. معمولا یک تا سه روز (و یا بیشتر) بعد از تب، علائم پوستی را شاهد خواهیم بود که در ابتدا روی صورت مشاهده می‌شوند و به دیگر قسمت‌های بدن نیز منتقل خواهند شد. روند پیشرفت ضایعات به این گونه خواهد بود:لک، جوش، تاول، جوش چرکی، برجستگی پوست و پوسته پوسته شدن و تقریبا دو تا چهار هفته فرد درگیر بیماری خواهد شد.

* افزایش خطر ابتلا به ویروس با فصل بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها

لس‌آنجلس‌تایمز نوشت:بررسی‌های میدانی نشان داده با توجه به نزدیکی بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها و بازگشت دانشجویان و کارکنان دانگشاه به محیط‌های آموزشی آبله میمون در ایالات متحده نگران کننده‌تر شده؛ این خطر ممکن است در سایر کشورها نیز افزایش یابد و لازم است اقدمات فوری و تحقیقات بیشتری پیرامون نحوه شیوع این ویروس انجام شود.دولت آمریکا روز پنجشنبه 4 اوت، در پی درخواست مقامات بهداشتی سراسر آمریکا، وضعیت فعلی شیوع آبله میمون در این کشور را شرایطی اضطراری برای بهداشت و سلامت عمومی اعلام کرد.

* تماس با فرد آلوده؛ مهم‌ترین راه انتقال ویروس

دیوید هیمن، یک مقام سازمان جهانی بهداشت و متخصص بیماری های عفونی می‌گوید:شیوع آبله میمون‌، شبیه به روزهای اولیه همه‌گیری کووید-19 نیست زیرا به راحتی منتقل نمی‌شود. افرادی که ممکن است در معرض تماس با آلودگی قرار گرفته باشند یا علائمی از جمله تب و بثورات پوستی در آنها مشاهده شده است باید از تماس نزدیک با دیگران خودداری کنند، اما آگاهی درباره نحوه انقال ویروس آبله میمون می‌تواند تا به میزان قابل توجهی به افراد کمک کند تا از ابتلا به آن در امان باشند؛ نکته قابل توجه این است که تنها راه سرایت روابط جنسی میان افراد هم‌جنس‌باز نیست و تحقیقاتی که اخیرا صورت گرفته از راه‌های شیوع این ویروس اطلاع‌رسانی کرده، برهمین اساس این ویروس می‌تواند زمانی که فردی در تماس نزدیک با فرد آلوده باشد سرایت کند. آبله میمون همچنین می‌تواند از طریق پوست زخم شده، دستگاه تنفسی یا از طریق چشم، بینی یا دهان نیز وارد بدن شود. اعتقاد بر این است که برخی از موارد ویروس را از طریق رابطه جنسی گرفته‌اند که کارشناسان بهداشت آن را «عجیب» توصیف کرده‌اند. تصور می‌شد که آبله میمون از طریق رابطه جنسی گسترش نمی‌یابد، بلکه از طریق تماس نزدیک با ضایعات یا قطرات تنفسی گسترش می‌یابد. با این حال، تنها به این دلیل که می تواند در طول رابطه جنسی پخش شود به این معنی نیست که راه اصلی انتقال ویروس است و همچنین آن را به یک بیماری مقاربتی تبدیل نمی‌کند.

* برای در امان ماندن اطلاعات دقیق کسب کنید

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها تاکید می‌ند، برای در امان ماندن از ویروس آبله میمون لازم است علاوه بر کسب اطلاعات دقیق، آنها را نیز برزورسانی کنید. رابطه جنسی ایمن داشته باشید و از حضور در اجتماعات خودداری کنید. بیاموزید که چگونه می‌توانید در مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که آبله میمون شیوع پیدا می‌کند، انتخاب‌های آگاهانه داشته باشید.

* نحوه جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران

اگر به آبله میمون مبتلا هستید، به شما توصیه می‌شود در صورت داشتن علائم آبله میمون در خانه بمانید (ایزوله کنید)، از جمله تا زمانی که بثورات پوستی شما بهبود یابد و لایه جدیدی از پوست تشکیل شود. دوری از افراد دیگر و دقت در عدم اشتراک گذاشتن اشیایی که با دیگران لمس کرده‌اید به جلوگیری از شیوع آبله میمون کمک می‌کند. آبله میمون می‌تواند به حیوانات نیز سرایت کند، بنابراین دوری از حیوانات خانگی، دام و سایر حیوانات مهم است.

به طورکلی ویروس آبله میمون که در کشورهای زیادی شیوع پیدا کرده با رعایت پروتکل بهداشتی که شامل روابط ایمن و دوری از افراد مشکوک است قابل کنترل است؛ ضمن اینکه لازم است افراد با تزریق واکسن‌های تایید شده به حفاظت خود در برابر این ویروس کمک کنند و از شرکت در اجتماعات خودداری کنند.