حسین امیرعبداللهیان ظهر روز دوشنبه در نشست با خبرنگاران به مناسبت روز خبرنگار در بخشی از صحبت‌های خود در ارتباط با مذاکرات هسته‌ای اظهار کرد: بعضا این گلایه را برخی از دوستان خبرنگار مطرح می‌کنند که چرا از حضور خبرنگاران در این دوره از مذاکرات استفاده نمی‌شود و بیشتر روایت‌هایی که در این زمینه مطرح می‌شود روایت‌های غربی و یا روسی است، گفت: ضمن این‌که این ایراد شما را من قبول دارم اما خدمت شما عرض می‌کنم که تصمیم نظام از ابتدا در این مرحله بر این قرار گرفته که موضوع مذاکرات به زندگی روزمره مردم گره زده نشود و در واقع ما این موضوع را به نوعی از تیتر یک رسانه‌ها خارج کنیم و به جای این‌که با گذاشتن روزشمار در این ارتباط به کشور هیجانی وارد شود در دل مذاکرات کار واقعی را بکنیم.

وزیر خارجه کشورمان با بیان این‌که مردم از ما نتیجه می‌خواهند، ادامه داد: من نگاهم این است که مردم صرف نظر از نگاه‌های سیاسی خود در مورد مسائل ملی نگاه ملی دارند و از ما نتیجه می‌خواهند. ممکن است فردی نظرات شخصی خود را بگوید اما رویکرد، نگاه به منافع ملی است و این چیزی است که به ما در طول مذاکرات کمک کرده است. در میز مذاکرات به ما قدرت داده است و این نشان‌دهنده فرهیختگی جامعه است.

وی در ادامه با طرح این پرسش که آیا ما واقعا دنبال توافق هستیم، گفت: بعضا برخی به ما می‌گویند چیدمانی که شما گذاشته‌اید چیدمانی است که توافق نشود ولی واقعا این چنین نیست ممکن است فردی یا افرادی در تیم، ملاحظاتی نسبت به برجام داشته باشند ولی ما همه به دنبال توافق خوب، پایدار و قوی برای کشور هستیم.

امیرعبداللهیان گفت: از خود من هم بپرسید می‌گویم برجام نتیجه ماه‌ها تلاش همکارانمان در وزارت خارجه بود که به سندی برسیم و این سند مثل هر سند دیگری می‌تواند ایراداتی داشته باشد.

وی با بیان این‌که نمی‌خواهم در اینجا وارد جزییات شوم تصریح کرد: به نظرم ایراد اساسی که در سند برجام وجود دارد این است که در حوزه راستی‌آزمایی آنچه که مربوط به تعهدات هسته‌ای ما می‌شود به خوبی راستی آزمایی می‌شود مثلا مشخص است که چند سانتریفیوژ در حال کار کردن است و یا درصد غنی‌سازی ما چقدر است و آژانس بر این فعالیت‌ها نظارت می‌کند. صفر تا ۱۰۰ این فعالیت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد، اما در مورد لغو تحریم‌ها ابهامات زیادی وجود دارد که بخشی از آن به ماهیت مذاکره بر می‌گردد.

وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: ما نیز که اکنون مذاکره می‌کنیم ممکن است با مشکلاتی مواجه باشیم. ما در این مذاکرات براساس اسناد، خطوط قرمز و ملاحظات‌مان متنی را داریم و طرف‌های مقابل هم ممکن است در این مذاکرات ملاحظات خود را داشته باشند و در مجموع توافقی که حاصل می‌شود حاصل تضارب آرا بین هفت طرف است. هفت طرف آرا و نظرات خود را در این ظرف ریخته‌اند و نتیجه آن بیرون آمده است.

وی با اشاره به حضورش در مجلس در هفته قبل گفت: هفته پیش در بین نمایندگان حضور پیدا کردم و تعدادی از آنها گفتند که پیش‌نویس توافق را دیده‌اند و به آن ایراداتی دارند من نیز می‌گویم که اگر فردا به توافق رسیدیم اگر کسی بخواهد موشکافی کند حتما در متنی که نوشته شده ایراداتی وجود دارد و این ایراد به این موضوع بر می‌گردد که بالاخره طرف مقابل نیز مطالبات و ملاحظاتی دارد.

امیر عبداللهیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود ادامه داد: تیم با این نگاه که می‌خواهد توافق انجام شود به مذاکرات اعزام شده است و صرف نظر از نگاه فردی افراد تصمیم کشور این است چنانچه منافع و خطوط قرمز ما رعایت شود این توافق محقق شود.

وزیر خارجه کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود در ارتباط با موضوع مذاکره با بیان این‌که یکی از دلایلی که این مذاکرات طولانی شده به این خاطر است که ما نمی‌خواهیم از خطوط قرمز عبور کنیم و ما روی خطوط قرمز خود ایستاده‌ایم، اظهار کرد: در مورد بخش‌هایی از این خطوط قرمز نیز و رعایت آن به نتیجه رسیده‌ایم.

وی ادامه داد: اگر بخواهم بگویم که در مذاکرات وین در چه مرحله‌ای هستیم باید بگویم اکنون در نقطه‌ای هستیم که شاید بتوان آن را شروع پایان توافق بنامیم ولی این‌که این شروع پایان توافق چقدر می‌تواند زمان ببرد دقیقا بستگی به طرف مقابل و آمریکایی‌ها دارد. آنچه که بین ما و سه کشور اروپایی و چین و روسیه باید انجام می‌شد انجام شده است و اکنون یکی از موضوعات اصلی لغو تحریم‌هاست.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه صحبت‌های خود با بیان این‌که در مذاکرات اخیر وین پیشرفت‌هایی داشته‌ایم، گفت: واسطه رسمی ما در این مذاکرات اتحادیه اروپاست و آقایان مورا و بورل پیام‌هایی را بین ایران و آمریکا منتقل می‌کنند و آقای بورل تا سه ماه پیش خودش کمتر وارد این موضوع می‌شد ولی از موقعی که به تهران آمدند نقش مستقیم‌تری در مذاکرات ایفا می‌کند ما خیلی موافق نبودیم که هماهنگ‌کننده متن و طرحی را ارائه دهد ولی آنها گفتند که ما پست‌چی نیستیم که پاکت بین شما و آمریکا رد و بدل کنیم آقای بورل طرحی که ارائه دادند تلفیقی از طرح‌ها و ایده‌های طرف های مقابل است.

وی با بیان این‌که وزرای خارجه کشورهای قطر، عمان، عراق، ایتالیا و فرانسه نیز پیام‌هایی می‌برند و می‌آورند و تلاش می‌کنند که دیدگاه‌های ما و طرف‌های آمریکایی به یکدیگر نزدیک شود، اظهار کرد: آمریکایی‌ها می‌خواهند در گفت‌وگوها مشکلات خود را بزرگ کنند و از یک ادبیات تکراری و نخ‌نما استفاده می‌کنند و می‌گویند هر آنچه که ما می‌توانستیم را داده‌ایم ما نیز تاکید بر این می‌کنیم که نمی‌توانیم از خط قرمز خود عبور کنیم و نمی‌توانیم توافقی را امضا کنیم که بعد از مدتی مثلا ۴۰ روز توافق انجام شده ولی روی زمین هیچ اتفاقی رخ نداده است و ما به دنبال توافقی هستیم که مردم در زندگی خود اثر آن را ببینند البته همانطور که پیش از این گفتم ما خود را معطل توافق نکرده‌ایم و دولت برنامه اقتصادی خود را با جدیت دنبال می‌کند و ما در وزارت امور خارجه متعهد هستیم که ماموریتی که به ما در زمینه توافق واگذار شده به سرانجام برسانیم.

وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مورد مذاکرات ادامه داد: الان به صورت مشخص در مورد سه موضوع در حال تبادل پیام با طرف آمریکایی هستیم و طی روزهای آینده آخرین نظرات خود را اعلام می‌کنیم و به کشورهای مذاکره کننده به صراحت گفته‌ایم که اگر نظرات ما در مورد این سه موضوع که منطقی نیز هست آمادگی داریم که وارد مرحله توافق شویم و جلسه جمع‌بندی با حضور وزیران امور خارجه در وین برگزار شود و سپس وارد مراحل بعدی کار شویم.

امیرعبداللهیان ادامه داد: ما به صراحت به طرف‌های آمریکایی که پیام می‌دهند که در آستانه انتخابات میان دوره کنگره هستیم و مشکل بنزین داریم گفته‌ایم که برای انجام قدم نهایی باید طرف آمریکایی از خود انعطاف نشان دهد. ما در تمام مراحل مذاکرات از خود انعطاف نشان دادیم و طرف آمریکایی نیز این موضوع را می‌داند که ما تاکنون به چه میزان انعطاف نشان داده‌ایم. ما در مراحل مذاکرات بر موضوعاتی که می‌توانستیم این انعطاف را نشان داده‌ایم و اکنون نوبت به انعطاف طرف آمریکایی است.

وی گفت: در مذاکرات اخیر طرف آمریکایی در دو موضوع به صورت نسبی انعطاف‌هایی را به صورت شفاهی نشان داده است که باید مکتوب شود و تبدیل به متن شود و مساله سوم موضوع تضمین‌هاست که باید آمریکایی‌ها انعطاف داشته باشند و با واقع‌بینی برخورد کنند و اگر ما چنین انعطافی را مشاهده کنیم در روزهای آینده می‌توانیم به نقطه توافق برسیم. روزها آینده روزهای مهمی برای توافق است. اگر آنها انعطاف نشان ندهند دنیا به آخر نمی‌رسد آنها صحبت از پلن B می‌کنند ما هم پلن B خود را داریم.

وزیر امور خارجه کشورمان درادامه صحبت‌های خود گفت: حداکثر تا ۱۲ امشب آخرین جمع‌بندی خود را به صورت مکتوب در مورد مسائل باقی‌مانده به هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا ارائه می‌دهیم و اگر واکنش آمریکا همراه با واقع‌بینی و انعطاف باشد توافق رخ می‌دهد و اگر انعطافی نشان ندهند باید بیشتر گفت‌وگو کنیم.

امیرعبداللهیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود در نشست با خبرنگاران که به مناسبت روز خبرنگار برگزار شده بود با بیان این‌که در سیاست خارجی دولت سیزدهم نگاه به آسیا و همسایگان دارای اهمیت زیادی است، افزود: ما در حوزه همسایگان ظرفیت‌های زیادی داریم و تلاش کرده‌ایم در این مدت این ظرفیت‌ها را در بخش تعاملات خارجی بالفعل کنیم.

وی با بیان این‌که در تعامل با برخی همسایگان با برخی مشکلاتی مواجه بودیم که تلاش کردیم این مشکلات را حل کنیم اضافه کرد: در تعامل با همسایگان شمالی بعضا در کشور به صورت سنتی حساسیت‌هایی در داخل ایران وجود دارد مثلا بعضا می‌بینیم که اگر ملاقات یا گفت‌وگوی تلفنی با وزرای خارجه چین و روسیه انجام می‌گیرد یکباره هجمه شدیدی علیه ما وارد می‌شود و بعضا می‌گویند که سیاست نه غربی و نه شرقی رعایت نشده حتی در مورد مدت مکالمه و گفت‌وگوی تلفنی با وزرای خارجه چین و روسیه نیز بعضا در داخل کشور در بین عده‌ای این حساسیت وجود دارد و در ارتباط با آن تحلیل‌هایی مطرح می‌شود و این نگاه ممکن است به دلایل مختلف در داخل کشور وجود داشته باشد.

امیرعبداللهیان با تاکید بر اهمیت رعایت سیاست نه غربی نه شرقی از سوی وزارت خارجه در حوزه تعاملات با کشورهای مختلف افزود: در همین چارچوب بارها تاکید کرده‌ایم که هیچ کس بنا ندارد از خطوط قرمز و استقلال سیاسی عبور کند ما به هیچ وجه سیاست خارجی‌مان را به هیچ بلوکی گره نمی‌زنیم. نه به غرب و نه به شرق. سیاست‌ خارجی خود نه به چین و روسیه گره می‌زنیم نه به فرانسه و انگلیس . ما سیاست خارجی خود را به منافع خارجی کشور گره می‌زنیم و براین اساس منفعت ملی‌مان را در هر کجا باشد دنبال و پیگیری می‌کنیم.

وی با بیان این‌که سیاست خارجی متوازن و پیشبرد آن مورد توجه جدی دولت سیزدهم است در همین ارتباط گفت: در حوزه تعامل با اروپا نیز اروپا را فقط سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان محدود نکرده‌ایم ما تلاش کرده‌ایم با کشورهای مختلف اروپایی تعامل کنیم و در طول یکسال گذشته به رغم تحریم‌ها حجم تبادلات تجاری ما با برخی کشورهای اروپایی از ۳۵ درصد به ۱۸۰ درصد رسیده است در حالی که کشورهایی چون فرانسه، انگلیس، آلمان به ما می‌گفتند که هر تعاملی که می‌خواهید انجام دهید در ابتدا باید مساله برجام حل شود. بنابراین ما همه اروپا را این سه کشور نمی‌دانیم و تلاش کرده‌ایم با کشورهای مختلف اروپایی تعاملات خود را در حوزه‌های مختلف گسترش دهیم.

امیرعبداللهیان با بیان این که در مدت اخیر برخی شرکت‌های متوسط اروپایی در داخل ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و پروژه‌هایی را افتتاح کرده‌اند به تشریح برخی اقدامات معاونت دیپلماسی وزارت خارجه در مدت یکسال گذشته اشاره کرد و گفت: در حوزه تعاملات تجاری با همسایگان و دیگر کشورها توانسته‌ایم این حجم مبادلات را از ۳۷ درصد به ۵۷۰ درصد افزایش دهیم.

وی با بیان این‌که ما در دولت در کنار این‌که موضوع مذاکرات را دنبال می‌کنیم تاکید بر این داشته‌ایم که اقتصاد کشور را به برجام گره نزنیم، ادامه داد: اگر همین فردا برجام به نتیجه برسد و تحریم‌هایی که برداشته می‌شود تحریم‌های ثانویه است و تحریم‌های اولیه باقی‌ است و ما در کنار برجام همچنان سیاست بی‌اثر کردن تحریم‌ها و توسعه اقتصادی پایدار را دنبال خواهیم کرد.

وزیر امور خارجه همچنین در بخشی دیگر از سخنان خود به تشریح عملکرد وزارت خارجه و دولت در حوزه دیپلماسی آب پرداخت و گفت: این حوزه برای ما مهم است و گشایش‌هایی در این حوزه ایجاد شده است.

امیرعبداللهیان با بیان این‌که یکی دیگر از موضوعات مهم برای ما در وزارت خارجه بحث ایرانیان خارج از کشور است، افزود: من از شما خبرنگاران می‌خواهم که به بحث ایرانیان خارج از کشور و مسائل آنها بپردازید. این موضوع می‌تواند به ما در پیشبرد مسائل مرتبط با آنها کمک کند. ما امروز براساس آمار رسمی حدود ۴.۵ میلیون ایرانی در خارج از کشور داریم که البته براساس آمار غیررسمی این رقم هفت میلیون است. آمار رسمی مربوط به ایرانیانی است که به سفارت مراجعه کرده‌اند و مسائل کنسولی خود را از طریق سفارتخانه‌ها پیگیری کرده‌اند.

وی همچنین در ادامه صحبت‌های خود در ارتباط با ایرانیان خارج از کشور افزود: می‌بینیم که در برخی از کشورهای اروپایی و یا دیگر کشورها مثلا همبستگی قوی‌ای بین لبنانی‌ها و یا ترک‌های مقیم آن کشورها وجود دارد ولی متاسفانه همبستگی ایرانیان در خارج از کشور خیلی قوی نیست و من بعضا مشاهده کرده‌ام که تعدادی از ایرانیان خارج از کشور به ما گفته‌اند که ایرانیان خارج از کشور علی‌رغم فرهیختگی که از آن برخوردار هستند کمتر از یکدیگر حمایت می‌کنند.

وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: ان‌شاءالله در سه ماه آینده قانون جامع حمایت از ایرانیان خارج از کشور به تصویب می‌رسد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های حساس در این ارتباط موضوع دو تابعیتی‌هاست.

در ابتدای این نشست که در محل وزارت خارجه برگزار شده بود تعدادی از خبرنگاران، عکاسان و تصویربرداران به نمایندگی از همکاران خود سخنرانی کرده و به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پرداختند.