امید سلیمی بنی: یک سال و دو ماه از زمان حضور محمود کلهر در شهرداری منطقه ۱۷ تهران می گذرد. او که پیش از این قائم مقام سازمان املاک شهرداری تهران بوده و مدتها در وزارت کشور و معاونت حقوقی ریاست جمهوری حضور داشت در زمان تصدی اش در منطقه ۱۷ تهران، چند محور را در دستور کار خود قرار داده است. اولین محور، آوردن ورزش به میان مردم منطقه از طریق توسعه دوچرخه سواری به عنوان یک شکل رایج از حمل و نقل شهری است. همچنین کاهش آسیبهای اجتماعی و توجه ویژه به مناطق بیدفاع شهری از جمله حریم راه آهن تهران- تبریز از عمده ترین سیاستهایی است که کلهر در جنوب غرب تهران پی می گیرد.

شاید بتوان گفت عمده ترین دغدغه ای که این روزها کلهر با آن روبروست، دعواهای دادگاهی است که شهرداری تهران بر سر املاک با متعارضین دارد. کلهر که دارای تحصیلات رشته حقوق است، می گوید بنیه شهرداری در دفاع از حقوق مردم در مورد املاک متعلق به شهرداری ضعیف است و این ضعف باعث شده تا در بسیاری از پرونده ها، شهرداری بازنده شود.

آنطور که کلهر عنوان می کند ضعف در دفاع از حقوق مردم باعث شده است در ادوار گذشته، برخی از املاک شهرداری با حکم دادگاه به اشخاصی داده شود که به صورت مشارکتی، پروژه‌ها را با شهرداری اجرا می کردند.

در ادامه، گفتگو با این مدیر شهری پایتخت در کافه خبر را می خوانید.

آقای کلهر، شما سابقه کار در سازمان املاک را دارید. شهرداری تهران می گوید از لحاظ درآمدهای نقد به پیش بینی دست پیدا کرده‌ایم ولی از لحاظ درآمدهای غیر نقد مشکلاتی وجود دارد. البته شاهدیم کارمندان شهرداری حقوقشان به تعویق می افتد. وضعیت شهر تهران از لحاظ تحقق درآمدهای غیرنقدی چگونه است؟

اشکالی از سالهای گذشته در شهرداری تهران وجود داشته و این است که بنیه حقوقی شهرداری باید خیلی قوی تر از چیزی باشد که الان شاهد آن هستیم. بسیاری از املاک شهرداری، مورد طمع جاعلان و زمین خواران قرار گرفته است. آنها سراغ جاهایی می روند که به درد بخور باشد و مدافع سرسخت نداشته باشد. ما در منطقه ۱۷، حدود ۵ ملک به درد بخور داریم که همه آن ها با زد و بند و اسناد جعلی در آستانه ابطال سند شهرداری و انتقال به نام آنها بود. من که وارد شدم، این وضعیت را شاهد بودم. مثلا ما در زمینی که بسیار مرغوب است و ۱۰۰۰ متر مربع وسعت دارد و ۱۵ سال است خریداری شده و در اختیار شهرداری است، پروژه ای را داریم اجرا می کنیم. ناگهان کسی پیدا می شود و قولنامه ای خطی در دست دارد و می گوید این ملک متعلق به من است. ما که باید برویم در دادگاه دفاع کنیم چه کرده ایم؟ من بعضا پرونده ها را می خوانم و می بینم همکاران من در دادگاه شرکت کرده اند ولی تنها چیزی که نگفته اند این است که از دادگاه خواهش کنند شهرداری به نفع کسی که شاکی است محکوم شود. فقط این را نگفته اند!

یعنی دفاع نماینده حقوقی شهرداری در پرونده ضعیف بوده یا مشکلات دیگری مانند تبانی و خیر و بخشش املاک وجود داشته است؟

ما می بینیم نوع دفاع طوری بود که انگار نماینده حقوقی شهرداری می گوید ما می پذیریم و حق با طرف مقابل است. وقتی شما در دادگاه اقرار می کنید، قاضی نشسته و می گوید بهترین دلیل، اقرار است. اینجا دل آدم خیلی می سوزد. شاید آقای حناچی شهردار تهران ملاحظه داشته باشد و در این حوزه ها بسیاری از مطالب را نگوید. او بسیار ملاحظه دارد و منش او طوری است که تلقی نشود تعرض به جایی شده است، ولی در حوزه املاک شهرداری در بسیاری از جاها اگر ما نگوییم خیانت اتفاق افتاده بود، حتما «شبه خیانت» اتفاق افتاده است. شاید عنصر معنوی و قصد در کار نبوده است، ولی نتیجه این شده است.

بیشتر در چه املاکی ما شاهد دست اندازی و طرح دعواهای حقوقی توسط معارضان هستیم؟

در پروژه های مشارکتی ما مکرر شاهد این اتفاقات هستیم. لذا وقتی ما می خواهیم سراغ ملکی برویم، روی کاغذ می گویند اینجا متعلق به شهرداری است ولی وقتی سراغ آن می رویم می بینیم هزار جور گرفتاری دارد، در دادگاه پرونده دارد و نمی توان تا تعیین تکلیف نهایی، اقدامی کرد. شهرداری خیلی جاها ثروت دارد ولی با این ضعفی که از لحاظ حقوقی وجود داشته است، بسیاری از اموال حیف و میل شده و بسیاری در آستانه این مشکلات است. الحمدلله در دوره فعلی، با دلسوزی این مسایل در شهرداری دنبال می شود.

در مقابل این مشکلات قانونی چه اقدامی می توان کرد؟

در شهرداری منطقه ۱۷ ما تمام تلاش خود را می کنیم تا نگذاریم املاک متعلق به عموم مردم از دستمان خارج شود و امید داریم املاکی که از دست رفته است را هم برگردانیم. هر چند تعدادی از این املاک را هم برگرداندیم. اگر بنیه حقوقی شهرداری تقویت شود، می توان بسیاری از املاک از دست رفته را زنده کرد. املاک زیادی در دست دیگران است که می توان آنها را برگرداند. اینجا نیاز به کمک دستگاه قضایی و سایر دستگاه ها داریم تا به کمک شهرداری بیایند تا بتوانیم املاکی که به همه مردم شهر تعلق دارد را پس بگیریم.

منطقه ۱۷ ابرچالشهایی از جمله رها شدن حریم راه آهن تهران-تبریز دارد. اخیرا مردم می گویند در حریم راه آهن، خیابان خوابها اتراق کرده اند و باعث آسیب اجتماعی شده است. از دیدگاه شما بزرگترین مشکل شهری جنوب غرب تهران چیست؟

اگر بخواهیم ابرچالش منطقه ۱۷ را نام ببریم، اصلی ترین مشکل را می توان آسیبهای اجتماعی خواند. بافت فرسوده و نفوذ ناپذیر و متراکم منطقه هم مشکلات زیادی را ایجاد کرده است. موضوع حریم خط آهن هم یکی از تهدیدهای منطقه است که قابلیت تبدیل به فرصت را دارد. در بحث خط آهن تهران-تبریز ما این قابلیت را می بینیم. سالهاست خط آهن تهران- تبریز به زیر زمین منتقل شده است ولی به دلیل ناهماهنگی هایی که وجود داشته است نتوانسته اند از پلازا و فضایی که روی خط آهن ایجاد شده، به نفع مردم استفاده کنند.

در این دوره، با پیگیری ها و اهتمام دکتر حناچی شهردار تهران، تفاهم نامه نهایی ما با راه آهن به امضا رسیده است که فضای فوقانی خط آهن در اختیار شهرداری برای جبران کمبود سرانه های عمومی منطقه قرار بگیرد. ما فضای بی دفاع اطراف راه آهن را تبدیل به فضای گردشگری-تفریحی-فرهنگی خواهیم کرد که این موضوع از مرحله تفاهم نامه و شعار عبور کرده و به اجرا رسیده است.

چه زمانی مردم می توانند از این فضا استفاده کنند؟

آنچه می توان گفت، زمان شروع کار است. مناقصه ها برگزار شده است و شروع کار در شهریورماه خواهد بود. متاسفانه در سیستم اداری کشور ما، برخی کارهای زیربنایی و عمرانی متاثر از سلیقه ها دنبال می شود. این که بعدها چه خواهد شد را نمی دانیم ولی شهرداری تهران به خصوص در منطقه ۱۷ در حال حاضر به دنبال این است که با سرعت این پروژه اجرایی شود و مردم بهره برداری کنند. کما اینکه در این محور چند کار خاص انجام داده ایم. در سال گذشته ۷ هزار متر از این فضا در محله آذری را با کمک یکی از نیک اندیشان منطقه، تبدیل به فضای ورزشی کردیم. با سازه های استاندارد، زمین فوتسال، والیبال، بسکتبال، ست ورزشی بچه ها و پینگ پنگ ساختیم و الان مردم به صورت رایگان استفاده می کنند. در روز عید غدیر سال گذشته جشن افتتاحیه این سالن را برگزار کردیم. غروبها دست کم ۵۰۰ نفر در این فضا مشغول ورزش هستند. اراده ما این است که فضای بی دفاع اطراف راه آهن را تبدیل به فرصتی برای بهبود سرانه های منطقه کنیم. معاون عمرانی شهرداری منطقه هم با فراخوانی که منتشر کرد، پیمانکار را انتخاب کرده و قرار است به زودی عملیات عمرانی آغاز شود. ضمن آنکه ۵۲ پلاک معارض در اطراف خط آهن وجود دارد که بافت منطقه را دچار مشکل کرده است. هفته گذشته کارگزار در منطقه مستقر شده است تا این پلاکها تملک شود و این مسیر کاملا مهیای یک پروژه فرامنطقه ای و بی‌نظیر شود.

سازه های فلزی رها شده روی راه آهن که اتراقگاه خیابان‌خوابها شده است، چه خواهد شد؟

طبق توافقی که با راه آهن داشتیم این سازه ها جمع آوری می شوند.

مردم منطقه از آزادسازی پادگان قلعه نوعی (بوستان ولایت) خیلی استقبال کرده اند و بسیاری برای ورزش در این منطقه حاضر می شوند. برای استفاده شهروندان از فضاهای عمومی که در این دوره از شهرداری مورد تاکید سیاستگذاران بوده است، چه اقدامی کردید؟

منطقه ۱۷ به لحاظ موقعیت و توپوگرافی منطقه، فضای زیادی برای برگزاری ورزشهای همگانی و خانوادگی ندارد. ولی این دلیل نیست که کاری نکنیم. همایش دوچرخه سواری برای خانواده ها برگزار شد و در خیابان اصلی منطقه، ورزش همگانی و خانوادگی اجرا شد. همچنین کریدور فوقانی خط راه آهن تهران- راه آهن، فضای خوبی را به ما می دهد که برای پیاده راه و دوچرخه سواری، امکانات عمرانی را مهیا کنیم. از انواع و اقسام روشها و موضوعاتی که می تواند به مردم کمک کند در این مسیر استفاده خواهد شد. هفته گذشته جلسه ای را با فدراسیون دوچرخه سواری داشتیم که در حال آماده سازی همایش دوچرخه سواری و مسابقه در این مسیر هستیم. از جمله اقداماتی که در منطقه برای ترویج و گسترش فرهنگ استفاده از دوچرخه استفاده می شود، این است که زیرساختها آماده شود. نمی توان مردم را دعوت به دوچرخه سواری کرد ولی بستر را آماده نساخت. وقتی به مردم می گوییم پیاده بروید، نمی شود پیاده رو نداشت. نمی شود انواع و اقسام موانع سر راه مردم باشد ولی به آنها بگوییم بیا پیاده روی کن. حتی بعضی جاها از عرض مسیر سواره رو می گیریم و به پیاده رو می دهیم تا مردم بهتر بتوانند پیاده روی کنند. مسیر پیاده روی و دوچرخه سواری باید امن و با کیفیت باشد. هدف ما هم باید مشخص باشد. وقتی به مردم می گوییم از دوچرخه استفاده کنید، هدف فقط ورزش نیست. باید به صورت یک روش حمل و نقل به دوچرخه سواری نگاه کرد. یعنی یک مد حمل و نقل است که به تبع آن، مردم ورزش هم می کنند. پس باید مبدا و مقصد دوچرخه سواری مشخص باشد. لذا ما اصرار داریم مسیرهای دوچرخه سواری به مترو منتهی شود.

یعنی ترکیب دوچرخه و مترو را برای سفرهای درون شهری پیشنهادو طراحی می کنید؟

بله، بوستان ولایت که اشاره کردید یکی از این مناطق است. برخی از مسیرهای دوچرخه ما از ایستگاه مترو زمزم و زیرگذر اتوبان نواب می گذرد و به بوستان ولایت می رسد تا مردم بروند و از دوچرخه استفاده کنند. یا از ایستگاه بریانک که از منطقه ۱۰ است، کنار گذر بزرگراه نواب، خط دوچرخه سواری ایجاد کردیم تا به ایستگاه زمزم در منطقه ۱۷ برسد. یعنی مردم به جای این که وارد مسیر مترو شوند و ۵-۶ ایستگاه را در دو خط مترو طی کنند، امکانی را داشته باشد که این مسیر کوتاه ۲.۵ کیلومتری را با دوچرخه رکاب بزنند تا راحت‌تر و سریعتر به کار خود برسند. به صورت مثال اگر شهروندی از مسیر بزرگراه آیت الله سعیدی واقع در جنوب غرب تهران بخواهد به سمت مرکز شهر بروند، مسیر دوچرخه سواری برای او کاملا مشخص و مهیا باشد، منطقه ۱۷ را با دوچرخه طی کند تا به سمت مرکز شهر برود. برنامه ریزی های عمرانی ما، به این سمت می رود تا دوچرخه سواری را به عنوان یک روش فراگیر حمل و نقل، معرفی کنیم.

یکی از مشکلات مشهود منطقه ۱۷ کمبود فضاهای سبز محلی و بوستانهای کوچک است. شهرداری تهران مکررا می گوید بوستانهای محلی و بزرگ اجرا شده است. سهم منطقه ۱۷ از سرانه فضای سبز چیست؟

ما در بحث سرانه های خدماتی به صورت واضح فضای سبز، جای زیادی داریم تا به میانگین شهر برسیم. حتی دو محله داریم که مطلقا فضای سبز ندارند. یکی از مشکلات منطقه، ریزدانه بودن بافت مسکونی است. در برخی محلات متراکم، ما هیچ فضای سبز و بوستان محلی نداریم. اگر بخواهیم به سمت تملک برویم، هم منابع مالی زیادی می خواهد و هم این که مردم تمایلی برای توافق ندارند. مثلا ممکن است دو پلاک ۵۰ متری با شهرداری توافق کنند تا فضا را در اختیار منطقه بگذارند و بوستان ایجاد شود ولی دیگران تمایلی به این واگذاری ندارند. مهم این است که ما فضای رها شده و پرت زیادی در منطقه داریم. مثلا در سال گذشته ما ۵ هزار اصله درخت کاشتیم ولی هیچ زمینی را برای ایجاد بوستان نخریدیم، بلکه از فضاهای رها شده استفاده کردیم. مثلا جایی یک نهر شرقی-غربی در منطقه بود که مورد استفاده هم نبود. این نهر را پر کردیم و در آن به صورت شکیل، درخت کاشتیم. سعی داریم فضاهای رها شده و مرده در منطقه را احیا کنیم. یا گلهایی که به بدنه دیوارها با گلدان نصب می شود، بسیار شکیل است. با وجود خلاقیت، می توان فضاهای رها شده شهر را تبدیل به فضای سبز و بوستان محلی کرد. یکی از کارها و برنامه های ما ایجاد بوستانهای محلی از طریق احیای فضاهای رها شده است. در سال ۹۸ بیشترین فضایی که در مناطق تهران برای توسعه فضای سبز خریده شده است، در منطقه ۱۷ بوده است. مثلا باغ سبزی که مالک خصوصی داشت و در حال از بین بردن درختان بود، ما آن را خریدیم و در این اوضاع و احوال نامناسب اقتصادی، ۲۷ میلیارد تومان پول دادیم تا این فضا را تملک کنیم. ما سعی داریم پاتوقهای محلی را به صورت شیک و شکیل به کار بگیریم. در بازدیدها به همکاران تاکید می کنم از عناصری استفاده کنیم که بالاترین کیفیت را دارد. مثلا در مبلمان شهری بوستانهای محلی، باید بهترین و شیک ترین مبلمان شهری را به کار بگیریم. این موضوع مطرح نیست که بگوییم چون جنوب تهران کار می کنیم برویم مبلمان دست دوم بخریم. چه اشکالی دارد مردم ما بهترین فضای شهری را داشته باشند؟ چرا باید فقط در شمال تهران، نیمکت تمیز و به درد بخور ببینیم؟ بگذارید همینجا هم نیمکتهای تمیز و زیبا داشته باشیم. برای همین نیمکتهای کج و کوله و آهنی را جمع کردیم و با مبلمان با کیفیت عوض کردیم. تا انتهای امسال در طراحی ما، ایجاد ۱۲ پاتوق و درنگ گاه محلی است که با طراحی شیک و تمیز اجرایی خواهد شد.